Spring naar bijdragen

Column Hans Knot: Luisteren naar Radio Noordzee in 1971


hans knot

2801 weergaven

Luisteren naar Radio Noordzee was de naam van een report opgemaakt door het Nederlands Centrum voor Marketing Analyses NV, gevestigd aan het Sarphatipark in Amsterdam. Het werd opgesteld ten behoeve van de N.V. Exploitatie Maatschappij Radio Noordzee Internationaal i.o. te Hilversum. I.O. stond voor In Oprichting. Het rapport kwam uit op 21 juli 1971. Voornoemde organisatie had voorheen al twee keer eerder een onderzoek uitgevoerd naar het luisterbereik in Nederland van Radio Veronica, Radio Luxembourg, Hilversum III en Radio Noordzee.

 

Als maatstaf voor het luisterbereik was gehanteerd het aantal personen van 15 jaar en ouder dat in zeven dagen voorafgaand aan de enquêtedatum naar de betreffende stations hadden geluisterd. De enquêteperiode van het eerste onderzoek liep van 13 t/m 19 maart 1971, dus vlak nadat Radio Noordzee met een Nederlandstalige service in de ether was gekomen. In die periode werden 1000 personen ouder dan 15 jaar ondervraagd. De tweede periode was van 6 tot en met 10 april 1971, waarna het derde onderzoek werd gedaan tussen 19 en 25 juni om de ontwikkeling in het luisterbereik te kunnen volgen. Mede was men benieuwd wat de aanslag op het zendschip van Radio Noordzee in opdracht van medewerkers van Radio Veronica tot gevolg had op de luistercijfers.

 

In het voornoemde rapport, waarbij vermeld dient te worden dat bij de twee laatste onderzoeken telkens 500 personen werden ondervraagd, gaf het rapport destijds een vergelijkend onderzoek. Ik zal niet een uitgebreide analyse uit het rapport naar voren halen maar een korte samenvatting geven van de resultaten. Begin april 1971 lag het percentage van luisteraars boven de 15 jaar op 36%. De cijfers voor de andere radiostations lagen respectievelijk op 48% voor Veronica, 17% voor Radio Luxembourg en 63% voor Hilversum III. Eind juni bleek uit het onderzoek dat luisteren naar Radio Noordzee was gestegen naar 41% en Veronica enigszins terugliep naar 45%. Beide andere stations bleven constant vergeleken met het onderzoek uit april 1971.

 

Het onderzoeksbureau had ook een berekening gemaakt  geprojecteerd op de totale bevolking boven de 15 jaar van destijds en kwam tot de conclusie dat eind juni 1971 er een bereik was van 4 miljoen regelmatige luisteraars. Na de aanslag op het zendschip van Radio Noordzee steeg het aantal luisteraars tussen de 25 en 34 jaar extreem van 35% in begin april tot 52% eind juni. In de leeftijdsgroep 15 tot en met 24 jaar werd Radio Veronica in juni voorbijgestreefd met 71% aan Noordzee en Veronica dat in die groep op 64% uitkwam.

 

Men had tevens berekend waar in Nederland de grootste groei aan luisteraars was gehaald getuige de cijfers van eind juni 1971. Grote winnaars waren de regio Oost en Zuid respectievelijk van 33 naar 46% en Zuid van 22 tot 38%. Ook kwam uit het onderzoek naar voren dat van de luisteraars naar Radio Noordzee men gemiddeld 4,9 van de 7 dagen per week wel eens op het station afstemde. Begin april stond dit percentage op 4,6 dagen.

 

Opmerkelijke opkomst van Radio Noordzee in de regio Oost en Zuid. Hoe ging het dan met de ontvangst in de regio Oost destijds?  Ik heb Herbert Visser bereid gevonden zijn ervaringen van destijds eens aan het papier toe te vertrouwen en hij kwam met de volgende eigen belevingen van destijds en heden ten dage. ‘Bij daglicht waren zowel Radio Veronica als Radio Noordzee prima te ontvangen in Zevenaar. Wel was Radio Noordzee sterker, maar dat was ook logisch. Radio Noordzee draaide op zo’n 20 kilowatt en bij Radio Veronica kwam er hooguit een halve kilowatt uit de antenne (Veronica stopte zo’n 7 a 8 kilowatt in de antenne maar er kwam nog geen halve kilowatt uit).  Zodra het donker werd waren beide stations verdwenen op het kleine simpele Nordmende-transistorradiootje dat ik destijds had.

 

Ik kon op dat simpele transistorradiootje vier jaar later ook naar Radio Delmare luisteren. Wel diende ik destijds allerlei toeren uit te halen zoals mijn ene hand op de radio en de andere op de verwarmingsradiator en dergelijke leggen, maar dan kon ik de uitzendingen van Radio Delmare redelijk hoorbaar volgen. En Radio Caroline op 192 kwam ook overdag goed beluisterbaar door, ondanks dat het zendvermogen van Radio Caroline in de jaren zeventig van de vorige eeuw maar twee kilowatt was (bron: Peter Chicago). De multiplexer aan boord van de Mi Amigo kon meer vermogen niet aan terwijl ook Radio Mi Amigo in de lucht was.

 

Aan boord van de Ross Revenge stond een betere multiplexer; en in de periode dat ik daar aan boord was, stond Radio Monique te draaien op 23 kilowatt op 963 kHz en Radio Caroline met een kilowattje of 8 op de 558. Overigens is, Radio Caroline sinds september 1974 nooit zo goed te ontvangen geweest als nu op de 648 kHz Weliswaar waren de signalen overdag vanaf de Mi Amigo en zeker vanaf de Ross Revenge met de hoge zendmast sterker dan nu. Maar zodra het donker was kwamen de signalen door van de buitenlandse rechtmatige gebruikers van de frequenties en werden op bijvoorbeeld de 259 meter de signalen vanaf zee doorspekt met de signalen van de Hongaarse Staatsradio.

 

Nu echter is het signaal op 648 kHz ook in de avonduren nog goed beluisterbaar. Dus heeft over de hele dag beschouwd Radio Caroline anno nu in de Benelux een betere AM-ontvangst dan toen Radio Caroline nog een zeezender was.’

 

Hans Knot, 24 augustus 2019

 

Afbeelding: Mebo II (foto Rob Olthof)

 

  • Vind ik leuk 1

19 Opmerkingen


Aanbevolen antwoorden

"Ik heb Herbert Visser bereid gevonden zijn ervaringen van destijds eens aan het papier toe te vertrouwen en hij kwam met de volgende eigen belevingen van destijds en heden ten dage."

 

-Destijds gaat volgens mij  niet over 1971 maar over 1974 dus dat is moeilijk vergelijken met Veronica b.v. op een heel andere frequentie.-

 

"Radio Noordzee draaide op zo’n 20 kilowatt en bij Radio Veronica kwam er hooguit een halve kilowatt uit de antenne (Veronica stopte zo’n 7 a 8 kilowatt in de antenne maar er kwam nog geen halve kilowatt uit)."

 

-Klopt natuurlijk ook niet.-

 

"En Radio Caroline op 192 kwam ook overdag goed beluisterbaar door, ondanks dat het zendvermogen van Radio Caroline in de jaren zeventig van de vorige eeuw maar twee kilowatt was (bron: Peter Chicago)."

 

-Zelfs Chicago kan het weel eens mis hebben, want dit klopt natuurlijk ook niet.-

 

 

"Nu echter is het signaal op 648 kHz ook in de avonduren nog goed beluisterbaar."

 

-Ja, midden in de zomer misschien.-

 

"Dus heeft over de hele dag beschouwd Radio Caroline anno nu in de Benelux een betere AM-ontvangst dan toen Radio Caroline nog een zeezender was.’ "

 

-Dacht het dus (echt) niet.-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Link naar opmerking

Beste Robin Er staat duidelijk vermeld dat het zijn eigen beleving was en niet mijn mening. Zoals jij dus ook je mening hebt. 1971 heeft betrekking op het eerste deel van de column, mijn stuk over het gepubliceerde rapport

 

Link naar opmerking

Ik luisterde in Doetinchem, en dat is maar en klein stukkie verderop tov Zevenaar.

De ontvangst van Veronica 192 was zwak tot matig, (vanwege zandgronden en Veluwe schaduw) alleen goede (transistor)radioos konden het aan. En als je een lange antenne aan je buizenradio knoopte. Rijdende naar het westen kwam 192 na Arnhem behoorlijk goed door, de ontvangst ging bijna met een sprong omhoog.

 

RNI 220 was een stuk beter. Zelfs op een zakradio goed te ontvangen, wat met 192 niet lukte.

In Doetinchem werd zeer  weinig naar Veronica geluisterd, RNI had wel luisteraars, maar of het er veel waren is de vraag. Want men was in de Achterhoek al snel FM georienteerd, wegens relatief groot aanbod van ook de Duitse zenders (WDR 1 t/m 5) en natuurlijk Hilv 3.

 

De vermogens, Volgens Nico Steenbergen was RNI ca 35 kW op meter vd zender. Er was verlies vanwege slechte aanpassing antenne, daarom kon het ook niet harder (de zender kon 100 kW draaien). De antenne van Veronica op 192 was prima, dus de 8 kW kwam er ook in ERP voor een zeer groot deel ook uit. Anders was het met 538, waarvoor geen goede antenne te maken was, en werd het ERP door Jose van Groningen geschat op ca 2 kW. Op mijn goede draagbare radio sloeg in Noord Holland de meter op 192 veel verder uit dan op 538. Het verschil tussen A-hoek en N-Holl in  meter uitslag was maar weinig. 

 

Dat zijn mijn waarnemingen.

Link naar opmerking
Op ‎24‎-‎8‎-‎2019 om 10:04 zei hans knot:

Beste Robin Er staat duidelijk vermeld dat het zijn eigen beleving was en niet mijn mening.

 

Ik schrijf nergens dat het jouw mening is en reageer alleen op het verhaal van Herbert.

 

Op ‎24‎-‎8‎-‎2019 om 10:04 zei hans knot:

1971 heeft betrekking op het eerste deel van de column, mijn stuk over het gepubliceerde rapport

 

Dat klopt, maar je schrijft ook "Opmerkelijke opkomst van Radio Noordzee in de regio Oost en Zuid. Hoe ging het dan met de ontvangst in de regio Oost destijds?  Ik heb Herbert Visser bereid gevonden zijn ervaringen van destijds eens aan het papier toe te vertrouwen en hij kwam met de volgende eigen belevingen van destijds"

 

-En die opmerkelijke opkomt vond plaats in 1971 (destijds) en niet in 1974 (en later) waar Herbert over schrijft.-

 

-Dus als je die opmerkelijke opkomst (in 1971) goed wil analyseren Hans, dan moet het (wel) gaan over de situatie in het jaar 1971.-

 

 

Link naar opmerking

-Dus als je die opmerkelijke opkomst (in 1971) goed wil analyseren Hans, dan moet het (wel) gaan over de situatie in het jaar 1971.

 

dat is dan jouw mening maar ik adviseer je het woord 'moet' te vervangen door 'dient' anders wordt het geheel dwingend. Ik mijd zoveel mogelijk het gebruik van moeten.

 

Link naar opmerking
2 uur geleden zei hans knot:

ik adviseer je het woord 'moet' te vervangen door 'dient'

 

Gaat het nu in eens over een woord (synoniem) dat in principe toch zo'n beetje op het zelfde neerkomt!?

En ik dwing je helemaal tot niets, blijf het (tweede gedeelte van het stuk) alleen een beetje vreemd vinden, het stijgen van de luistercijfers van RNI in 1971 en dan Herbert zijn beluistering van de zeezenders (pas) vanaf 1974.

 

Link naar opmerking

het is een toevoeging de wens 'moeten' voor mij niet te gebruiken. Alle jaren op de universiteit heb ik de studenten duidelijk gemaakt dat 'iets moeten' alleen door de persoon in kwestie kan worden gesteld en niet door derden dient te worden aangegeven. Dit heeft 44 jaar uitstekend gewerkt en geeft veel meer positieve gevoelens.

 

Wat betreft het tweede deel van de column, nogmaals die dien je gescheiden te lezen als het deel waarin een lezer/luisteraar zijn manier van het beleven van het luisteren gedurende een bepaalde periode. Zie ook Ruud zijn beleven. En ook jij en elke andere lezer heeft dan zo zijn/haar eigen belevenis. Ik weet dat er lezers zijn die beslist niet naar Noordzee luisterden en alleen Veronica de hemel inprijzen etc.

 

Link naar opmerking

We verschillen (dus) van mening, hoe is (dat) mogelijk op een forum.;-)

 

4 minuten geleden zei hans knot:

en geeft veel meer positieve gevoelens.

 

Nog bedankt voor je column trouwens. :-)

Link naar opmerking

En dit was de stroom die de 538 antenne "in ging"....45 amp.

Dus rekenen maar. (ik doe het niet ).

Maar er kwam wel zeker meer dan ern halve kilowatt uit de antenne. Onzin verhaal zoals zo vele.

 

Allemaal " geloel"....zie bondscoach František Fadrhonc van het Nederlands elftal eens.

 

 

Freq Teller Antennestroom-070.jpg

bewerkt door Juul
Link naar opmerking

Ja juul, IN de antenne, dat nemen we meteen aan. 

Klopt ook nog, er van uitgaande dat de voedingslijn 50 Ohm was.

Vermogen P is dan I = stroom kwadraat x Z = impedantie.

Dus 45 kwadraat x 50 = 10.125, dus 10 kW.

 

ERP, dus UIT de antenne, is echter heeeeel wat anders, dat is wat de antenne uitstraalt. En dat hangt voornamelijk af van de antenne zelf (ja en wat je erin stopt uiteraard).

Zoals gezegd is 538 meter wel erg lang voor een verticaal gedeelte van een antenne die hooguit 30 meter hoog is. Dus ging er zeg 30 meter omhoog en de rest zigzaggend, resulterend in 4 parallelle draden. Er was 1/4 van 538 nodig, zeg 135 meter. Alleen het verticale gedeelte straalt effectief voor de ontvangst.

 

Je kan het een beetje vergelijken met geluidsboxen.

De ene klinkt veel harder dan de andere bij hetzelfde vermogen dat uit de versterker komt.

bewerkt door ruudam
Link naar opmerking

Ja, ik schreef ook "in de antenne".........

Maar goed hoe dan ook, wij waren tevreden, we hoefden ook niet heel Nederland te coveren, alles was meegenomen.

 

Link naar opmerking

Luisteren naar Radio Noordzee was de naam van een report opgemaakt door het Nederlands Centrum voor Marketing Analyses NV, gevestigd aan het Sarphatipark in Amsterdam. Het werd opgesteld ten behoeve van de N.V. Exploitatie Maatschappij Radio Noordzee Internationaal i.o. te Hilversum. I.O. stond voor In Oprichting. Het rapport kwam uit op 21 juli 1971. Voornoemde organisatie had voorheen al twee keer eerder een onderzoek uitgevoerd naar het luisterbereik in Nederland van Radio Veronica, Radio Luxembourg, Hilversum III en Radio Noordzee.

 

'Wie betaalt, bepaalt' is een veel gebruikte uitdrukking om aan te geven dat de cijfers van de opdrachtgever in een bepaalde richting dienen te gaan. Vooral bij een bureau voor Marketing Analyses heb ik een sterke 'wij van WC eend, adviseren WC eend' gedachte. Of 'de slager keurt zijn eigen vlees' gevoel.

 

Het onderzoeksbureau had ook een berekening gemaakt  geprojecteerd op de totale bevolking boven de 15 jaar van destijds en kwam tot de conclusie dat eind juni 1971 er een bereik was van 4 miljoen regelmatige luisteraars. Na de aanslag op het zendschip van Radio Noordzee steeg het aantal luisteraars tussen de 25 en 34 jaar extreem van 35% in begin april tot 52% eind juni. In de leeftijdsgroep 15 tot en met 24 jaar werd Radio Veronica in juni voorbijgestreefd met 71% aan Noordzee en Veronica dat in die groep op 64% uitkwam.

 

In het boek' Kapers voor de kust 'van Henk van Gelder vind ik op pagina 41 een tabel met de luistercijfers voor het derde en vierde kwartaal 1971 uitgevoerd door de NOS.  Ik heb eerlijk gezegd meer vertrouwen in deze gegevens.(zie foto) Ze volgen op de periode die door Hans is vermeld.

 

 In de leeftijdsgroep 15 tot en met 24 jaar werd Radio Veronica in juni voorbijgestreefd met 71% aan Noordzee en Veronica dat in die groep op 64% uitkwam.

 

Van een explosieve stijging van de luistercijfers van Radio Noordzee is geen sprake in de kwartalen daarna . Zelfs een daling...

 

Salut

Leendert

luistercijfers zeezenders volgens NOS.jpeg

bewerkt door Leendert Vingerling
Link naar opmerking
21 uur geleden zei thijs5326:

Bron: Telegraaf

 

image.thumb.jpeg.6ce99349aff262605181518f96e5cbbc.jpeg

Ja, die golflengte wisseling was een goed idee. Behalve dan dat kennelijk niet bekend was dat de 538 aan UK-London was toegewezen die m niet gebruikte, en dat natuurlijk prompt wel ging doen.

Met name buiten  de Randstad was het stukken beter.

 

Jammer dat het signaal niet wat sterker was.

Het antenne verlies had opgevangen kunnen worden met een sterkere zender, of makkelijker, koppeling van de 2  x 10 kW zenders.  Dat was legitiem omdat het ERP niet boven de 10 kW zou zijn uitgekomen, zodat van een "grotere zendsterkte die storing zou kunnen veroorzaken" geen sprake zou zijn.

Bovendien heb je dan een dynamische reserve zoals dat heet, valt een zender uit dan merkt vrijwel niemand dat omdat de andere doorgaat. Nozema deed dat ook bij bvb Hilv 3.

 

Ach, het zijn maar wat gedachten achteraf, makkelijk op de bank met een pilsje en zak chips.

Link naar opmerking
41 minuten geleden zei ruudam:

Ach, het zijn maar wat gedachten achteraf, makkelijk op de bank met een pilsje en zak chips.

 

Zou  het Veronica zenderopperhoofd José van Groningen ook op deze gedachten zijn gekomen? Ik vond Veronica wel heel erg als een' angsthaas' overkomen.

Misschien is dat ironisch genoeg ook wel het lijfsbehoud geweest.

 

Wat ik met verder nog afvroeg of er ooit luistercijfers in de UK bekend zijn van RNI. De avondservice moet toch ook zeker daar  luisteraars hebben getrokken, of zaten die  allemaal in de Benelux?

 

Salut

Leendert

 

 

 

Link naar opmerking
1 uur geleden zei Leendert Vingerling:

 

Zou  het Veronica zenderopperhoofd José van Groningen ook op deze gedachten zijn gekomen? Ik vond Veronica wel heel erg als een' angsthaas' overkomen.

Misschien is dat ironisch genoeg ook wel het lijfsbehoud geweest.

 

Wat ik met verder nog afvroeg of er ooit luistercijfers in de UK bekend zijn van RNI. De avondservice moet toch ook zeker daar  luisteraars hebben getrokken, of zaten die  allemaal in de Benelux?

 

Salut

Leendert

 

 

 

 

 

 

"Ik vond Veronica wel heel erg als een' angsthaas' overkomen.

Misschien is dat ironisch genoeg ook wel het lijfsbehoud geweest."

 

Inderdaad Leendert, daarom deden we dat.

 

 

bewerkt door Juul
Link naar opmerking

Daarom was Veronica ook zo boos op RNI die met grote vermogens en een arsenaal aan zenders, vaak buiten de omroepbanden opereerde wat tot irritaties bij de politiek leidde,  zeker toen er daarna nog meer zenders - Caroline, Atlantis  _ bij kwamen.

Maar die 2 x 10 kW op 538 was toch echt binnen het "Veronica beleid" gebleven.

Link naar opmerking
Gast
Een opmerking toevoegen...

×   Plakken als rijke tekst.   Opmaak herstellen

  Er zijn maximaal 75 emoji toegestaan.

×   Je link is automatisch geïntegreerd.   In plaats daarvan als link tonen

×   Je voorgaande bijdrage is hersteld.   Tekstverwerker leegmaken

×   Je kunt afbeeldingen niet direct plakken. Upload of voeg afbeeldingen in vanaf URL.

Laden...


×
×
  • Nieuwe aanmaken...

Belangrijke informatie

Door gebruik te maken van deze website ga je akkoord met Gebruiksvoorwaarden, Privacybeleid en Richtlijnen.