Klassement

Vorige week vond ik een oude klasse foto uit 1966 terug van de Cort van der Lindenschool aan de Violenstraat in Groningen. In mijn klas zat Ineke Ennes en ik dacht meteen aan een schoolgenoot die een tweetal klassen hoger zat, namelijk Willem Ennes. Hij was enkele jaren later actief in de Groninger groep Soulution, waar ook Hans Waterman als drummer actief was na zijn tijd bij Cuby and the Blizzards. Gek genoeg zat Hans weer bij mij in de klas op de Ludgerdusschool in de Tuinbouwstraat. Maar voornoemde groep was niet alleen bekend in Groningen en later in geheel Nederland, maar dan onder de naam Solution. Het was in 1969 dat voor het eerst aandacht werd besteed, zo ver mij bekend, aan de Groninger Popscene. De VPRO had op Nederland 1 in het programma ‘Later’ er zendtijd voor gereserveerd onder de noemer ‘Experimentele jeugdbewegingen in Nederland.’ In Groningen waren daartoe filmopnamen gemaakt van de Jan Hekert Experience terwijl ook enkele leden van Provadya Groningen aan het woord kwamen. In de uitzending werd niet alleen door Soulution muziek gemaakt maar ook door Wally Tax en zijn formatie Outsiders, afkomstig uit Amsterdam en al enige jaren werkend aan het hit firmament, wat uiteindelijk resulteerde in een aardige jamsession van de leden van beide formaties. Ze zorgden gezamenlijk ook voor de muzikale begeleiding van de negen filmpjes, die in het VPRO programma voorbij kwamen en achteraf werd in de dagbladpers geschreven over een unieke gebeurtenis zijnde de eerst jamsession van Nederlandse popgroepen op de televisie. Maar hoe zat het met de Jan Hekert Experience, die door een journalist werd omschreven als zijnde een vreemde toestand. Na hun eerste optreden op het eerste, zogenaamde Heksensabbat van Provadya?-Groningen, die onder meer actief was in een pand aan de Zoutstraat vlakbij het Noorderplantsoen, was men redelijk succesvol. Als gevolg daarvan kreeg de groep ook een uitnodiging op te treden in het Amsterdamse Paradiso, de voornaamste poptempel van die tijd. Maar er waren ook andere optredens waaronder in het Utrechtse Kasieno en op de Duitse televisie. Maar wat was eigenlijk de Jan Hekert Experience? In de groep, wat eigenlijk geen groep was, kwam Riekus Waskwosky naar voren als woordvoerder, mede daar hij van het begin af aan was betrokken. Hij was een Groninger dichter en stelde destijds in 1969: “We zijn gewoon met een man of dertig, maar het kunnen er net zo goed vijftig zijn. Ons optreden loopt altijd uit op een totale kakafonie, waarbij vooral afwijkende instrumentatie wordt gebruikt.” Zo kon het zo maar zijn dat er mannen bij waren die speelden op waarachtig saxofoontjes die in de speelgoedwinkel waren gekocht. Er waren zogenaamde rammelaars met bongo’s, conga’s en gitaren. Anderen deden meer om te spelen met Bengaals vuur en altijd waren er tal van danseressen om de show te stelen. Riekus andermaal in 1969: “Het is een beetje de sfeer van Camus' film Orpheu Negro. Belangrijk is vooral het beschilderen van het lichaam en het verkleden. leder mens heeft zin om toneel te spelen. Wij doen het in de vorm van een soort totaal theater, zonder dat we onszelf serieus nemen. Een ludiek soort carnaval, zou je het kunnen noemen." Daarbij werd niet als eis gesteld dat deelnemers een professionele instelling meenamen. Volgens Waskowsky sloeg het amateurisme destijds aan, waardoor voor velen het gemakkelijk was zich bij het gezelschap te voegen. Voor hen een belangrijke verandering in de toenmalige popscene. In de GPD-pers stelde hij: “Er is een grote vorm van pluriformiteit ontstaan, waardoor vele verschillende dingen naast elkaar kunnen bestaan en functioneren. Bovendien is er een groep jongeren ontstaan, die het leven niet meer zo serieus neemt.” Hij doelde op cineast Wim van der Linden die onder meer samenwerkte met Wim. T. Schippers. Tezamen waren beiden ook actief met het maken van controversionele televisieprogramma’s voor de VPRO en was laatst genoemde later ook een geliefd presentator bij het toenmalige Hilversum 3 met het programma Ron Fon Flon, waarbij hij de nodige mensen nogal kon beledigen en/of irriteren. In maart 1969 bestond de groep Soulution een kleine drie jaar en het markante was dat hun manager, de toen 25-jarige Sjoerd van Dorp, in maart dat jaar ook zakelijk leider was geworden van bovengenoemde Amsterdamse groep The Outsiders. Sjoerd toonde zich in de pers vooral enthousiast over Soulution want de groep zou de platenstudio ingaan om een single op te nemen. Ook meldde hij voorzichtig dat werd overwogen de naam te wijzigen in Solution, om niet te worden geassocieerd met de toen volop aan de gang zijnde soul-rage. Aangezien we stil staan bij en in het jaar 1969 vind je elders hoe het verder is gegaan met beide formaties uit respectievelijk Amsterdam en Groningen. Dan was er rond die tijd ook het voor velen slechte nieuws dat er een einde zou komen aan het televisieprogramma ‘Bij Dorus op schoot’, In die tijd dat er weinig aanbod aan goede programma’s en bovendien een minimaal aantal televisienetten kon worden bekeken, scoorden bepaalde amusementsprogramma’s uitstekende kijkcijfers en werd de volgende dag uitgebreid in gezelschap gesproken over datgene dat werd bekeken. Tom Manders, de man achter het typetje Dorus, had besloten dat het programma ‘Bij Dorus op Schoot’ via de VARA televisie werd stopgezet en dat hij het gelijknamige item, dat hij in zijn cabaretprogramma in theaters bracht, ook zou verdwijnen. Dit betekende dat in het seizoen 1960-1970 Dorus niet meer regelmatig op het televisiescherm was te bewonderen. Dit betekende niet dat er in dat seizoen niets van hem werd gehoord van Tom Manders stelde dat hij op een 15 tal woensdagavonden een radioprogramma ging presenteren, terwijl er ook vier televisieprogramma’s van hem voorbij kwamen. De inhoud van deze televisieshows werd deels op verschillende locaties in ons land in kleur gefilmd en de rest van de beelden werd in het cabaret van Manders opgenomen en de televisieprogramma’s konden worden gezien als een soort van personality-show van Tom Manders. Uiteindelijk werd de planning van de radio programma’s bijgesteld. Trouwens er dient vermeld te worden dat Manders al vele jaren op de radio was te beluisteren met een variatie aan programma’s. Een mooi overzicht is samengesteld door Winston Drevers. http://www.dorus.info/dorusopderadio.htm Hans Knot, 27 december 2021 Afbeelding: Solution met gasten in Club Panama, Amsterdam 2006 (foto Gijs Kleinveld)

Eigenlijk komt het al decennia lang voor dat in de maanden juli en augustus we in de Dagbladpers en andere media worden verrast met berichtgeving waarbij al vrij snel de gedachten opkomen van ‘wat dienen we daarmee weer te doen’. Ook dit jaar in juli verscheen weer, zonder enige vorm van onderbouwing, een aantal berichten waarbij bij mij naar voren kwam of de inhoud geloofwaardig was ofwel wat we verder met de berichtgeving dienden te doen. Opmerkelijk was dan wel dat het vaak bij één enkel bericht bleef en de gedachten daarna ook al vrij snel verdwenen. Zo zag ik onder meer heel snel een bericht voorbij komen dat spoedig een fusie is te verwachten tussen Talpa en RTL Nederland. Zonder enige vorm van serieuze onderbouwing kwam het bericht in een aantal van de media, dat bekend staat om vooral sensationele berichten. Een dag later zag ik nergens het bericht in de meer serieuze kranten terug. Het is natuurlijk van alle jaren dat je kunt spreken van komkommer nieuws in de zomerperiode, wanneer je favoriete krant niet alleen een stuk dunner is dan in andere maanden maar ook het nodige aan onzinnige berichten bevat, en dat wel weer tegen de normale abonnementsprijs. In de zomer van 1971 vond ik ook een bericht dat ik destijds heb uitgeknipt en in dat in dezelfde categorie bevond. Het was Cees Grávendaal die in de kranten, vallend onder de Gemeenschappelijke Persdienst, een regelmatige rubriek had met medianieuwtjes en eigen meningen daarover. Hij meldde dat er een hardnekkig gerucht was in ons land dat de zeezenders – door hem piraten genoemd – Veronica en Radio Noordzee zouden gaan fuseren. Grávendaal ging verder met te melden dat een dag voordat de rechtszaak van start zou gaan tegen Veronica’s Bull Verweij, Jürgens en een drietal duikers aangaande de aanslag op de MEBO II van RNI in mei van dat jaar, er bij de officier van Justitie er een opvallend lief briefje was binnengekomen van de directeur van Radio Noordzee, John de Mol Sr. Hij vroeg daarin om clementie voor de Veronicadirecteur. Of dit briefje daadwerkelijk heeft bestaan is verder niet te toetsen maar Grávendaal schreef verder: ‘Insiders weten zelfs te vertellen dat de fusie helemaal rond is, maar om de een of andere reden maar er nog niets bekend worden gemaakt. De zendapparatuur van Radio Noordzee is inmiddels zo sterk dat het zendschip rustig voor de Spaanse kust kan worden verankerd. Als de Nederlandse regering ooit nog eens het Verdrag van Straatsburg ondertekend, zal Radio Noordzee voor de Spaanse kust gaan liggen. Dit omdat dit land het Verdrag ook niet ondertekend heeft. Het is de enige keer dat ik waar dan ook over een eventuele fusie heb gelezen in de toch uitgebreide archieven inzake beide radiostations, die tot en met 31 augustus 1974 vanaf internationale wateren actief waren. Grávendaal had destijds het niet geheel juist. Immers had Nederland al vele jaren eerder het Verdrag van Straatsburg ondertekend maar niet eerder de Nederlandse wetgeving op dit Verdrag aangepast, waardoor het wettelijk niet van kracht kon worden. Ook de opmerking dat het zendschip MEBO II van Radio Noordzee voor de Spaanse kust kon gaan uitzenden was natte vingerwerk. Er is destijds alleen gesuggereerd dat – mocht er een wetswijziging plaats vinden – het mogelijk was de bevoorrading van zendschepen vanuit een Spaanse haven te verzorgen. Ook dit laatste was natuurlijk niet te realiseren en het zou later, met andere stations die wel de Nederlandse wetgeving gingen overtreden, zo zijn dat uit diverse havens in Nederland, België, Frankrijk en Engeland illegaal werd bevoorraad. Hans Knot, 19 september 2020