Column Hans Knot: Ruim veertig jaar later nog steeds verkeerd woordgebruik

Op 31 augustus 1974 verdwenen stations als Radio Veronica, Radio Northsea International en Radio Atlantis voor goed uit de ether als zijnde zeezenders. Men had voor deze zaterdag gekozen omdat het niet alleen een mooie afsluiter van de maand augustus zou zijn maar ook omdat medio september, na aankondiging van een wetswijziging van de Telegraaf- en Telefoniewet in de Staatscourant, vaak de anti-zeezenderwet genoemd, het onmogelijk zou worden om op legale wijze een dergelijk station te runnen.

Via de aangepaste wetgeving werd het namelijk voor personen ondermeer verboden te adverteren, te bevoorraden of aan land programma’s op te nemen voor een dergelijk radiostation. Wie echter wel – op welke manier dan ook – toch voor een dergelijk station ging werken, had de kans door justitie te worden vervolgd met alle gevolgen van dien.

Alle activiteiten verricht door medewerkers van voornoemde stations voor de datum van het van kracht worden van de wetswijzigingen werden dan ook volstrekt legaal verricht. Voor me ligt op dit moment nummer 114 van ‘Aether, tijdschrift over de geschiedenis van de omroep en de fonografie’, een kwartaalblad dat ik vanaf de oprichting altijd met veel plezier lees. In dit nummer komt het onderwerp ‘zeezender en haar historie’ een aantal malen voor, waarbij abusievelijk aan de geschiedenis een verkeerde draai wordt gegeven door het gebruik van het woord ‘piraat’.

Als voorbeeld noem ik het artikel ‘Middengolf gaat op slot’, waarin melding wordt gemaakt van het op 15 september 2015 uit de ether nemen van de laatste middengolfzender van de publieke omroepen. Men constateert dat het daarna wel heel stil zal worden op de AM. ‘Het betekent’, aldus de auteur van het artikel, ‘het einde van een tijdperk, waarbij vooral in de jaren vijftig en zestig massaal naar de middengolf werd geluisterd, met Hilversum I en II en Radio Veronica en andere piraten.’

Het is te hopen dat de redactie van een uitstekend tijdschrift als Aether wil inzien dat het gebruik van het woord ‘piraat’ geheel onjuist is, daar op geen enkele wijze de wet werd overtreden door de in 1974 uit de ether gegane stations. Het enige juist te gebruiken woord is en blijft ‘zeezender’.

Hans Knot, 24 december 2014