Tussen de cassettes, die Hans in de VS opgenomen heeft, kom ik in de beschrijvingen op de cassette labels ook af en toe de woorden "AM stereo" tegen. Soms is dat van stations, die ook in stereo op de FM uitzonden, maar ik heb nu wat materiaal gevonden waarvan ik een heel sterk vermoeden heb dat het echt opname van AM Stereo stations. Hierbij wat korte fragmenten, die ik op een kant van een cassette tegenkwam.

KLZ 02-09-1986 (AM Stereo)

KOMA 02-09-1986 (AM Stereo)

Rick Dees 02-09-1986 (AM Stereo)

Spaans 02-09-1986 (AM Stereo)

Er zijn ook nog langere AM Stereo opnamen, die ga ik nog separaat plaatsen.

7 augustus7 aug bewerkt door Ben

Dank u wel, leuk om dit zo te beluisteren hoe het er aan toe ging.

Theo

Op 7-8-2025 om 14:03 zei Ben:

Tussen de cassettes, die Hans in de VS opgenomen heeft, kom ik in de beschrijvingen op de cassette labels ook af en toe de woorden "AM stereo" tegen. Soms is dat van stations, die ook in stereo op de FM uitzonden, maar ik heb nu wat materiaal gevonden waarvan ik een heel sterk vermoeden heb dat het echt opname van AM Stereo stations. Hierbij wat korte fragmenten, die ik op een kant van een cassette tegenkwam.

KLZ 02-09-1986 (AM Stereo)

KOMA 02-09-1986 (AM Stereo)

Rick Dees 02-09-1986 (AM Stereo)

Spaans 02-09-1986 (AM Stereo)

Er zijn ook nog langere AM Stereo opnamen, die ga ik nog separaat plaatsen.

Voor wat betreft KLZ en KOMA moet ik je teleurstellen Ben. Dit zijn FM-opnames. Er zit erg veel hoog in de muziek, teveel voor een AM-zender en de storing is typisch FM-storing t.g.v. te zwak signaal. In de opname van KOMA wordt na iets meer dan 2 minuten een andere zender opgezocht en je hoort het afstemmen van een FM-radio. Vlak voor het einde van deze KOMA opname wordt een andere call genoemd, ik versta niet welke.

Rick Dees is wel typisch AM. Je hoort er een andere zender onder en als Rick Dees zwakker (uitfaden) wordt, is die andere zender best goed te horen. en je hoort ook even gespetter van een zender op de naastliggende frequentie. Dit is AM.

"Spaans" begint met nieuws in het Engels maar als de muziek begint op 00.59 kan ik niet goed horen of dit een AM-zender of een FM zender is, er lijkt wel veel hoog in te zitten. Nieuws werd vaak via een spraakverbinding (soms telefoonlijn) aangeleverd en dan zit er niet veel hoog in. Dat gebeurde ook op de AFN in Nederland (die op de FM zat), zelfs met muziekuitzendingen uit Duitsland of SHAPE Belgie.

Ik vermoed dat "Spaans" ook op de FM zat.

Rink

Dit is echt wel middengolf Rink.

Als je met een C-QUAM ontvanger over de schaal draait, dan hoor je ook het typische ruisen van wat je op de FM gewent bent.

Maar in de mode FM klinkt ruis scherper, harder dan in AM.

Maar de kleur van de ruis is wel hetzelfde, als je begrijpt wat ik bedoel 🙂

In het begin werd er door stations heftig geëxperimenteerd met de bandbreedte, wat kon nog en waar konden ontvangers mee uit de voeten?

Zelf tot aan 15 KHz werd er gemoduleerd.

En de NRSC norm schrijft ook 12 KHz voor, dat is bijna FM met zijn 15 KHz.

Dat kan de vergelijking met FM dan ook prima aan.

Theo

29 augustus29 aug bewerkt door Theo PE1OPQ
aanvulling op de tekst gemaakt

Dank je, Theo.

Rink, Hans (die de opnamen heeft gemaakt) heeft vrij nauwkeurig alles opgeschreven, waaronder ook de frequenties. Dat zijn allemaal middengolf frequenties. Om van de FM (VHF) te kunnen opnemen moet zo’n station daar wel uitzenden, als je informatie hebt over de FM frequenties van die stations in die tijd, kun je die dan delen?

Edit - Dit is het label van de cassette, waar de opnamen op staan (kant 2)

29 augustus29 aug bewerkt door Ben

Ben, Theo,

Dank voor jullie reacties.

Jullie zien mijn onervarenheid met AM-stereo. Ik heb geen AM-stereo radio. Ik veronderstelde dat de term "AM-stereo" iets met Amplitude Modulatie te maken had. Na de uitleg van Theo ben ik eens gaan neuzen op wikipedia en las daar dat ondanks de letters AM in C-QUAM (die wel degelijk Amplitude Modulatie betekenen!), het een vorm van fase (phase) modulatie (PM) is. Best een moeilijke materie trouwens, maar bij PM wordt niet de amplitude gewijzigd door het laagfrequent signaal, ook niet de frequentie zoals bij FM, maar de fase van de draaggolf. PM lijkt meer op FM dan op AM. Moet ook wel, anders zou "AM-stereo" het AM-mono signaal beinvloeden.

Wat ik nog niet begrijp is hoe zulke hoge audio frequenties gebruikt kunnen worden. Een smalband FM signaal zoals zendamateurs op 2 meter en 70 cm gebruiken, lijkt qua spectrum erg op een AM signaal. Als je 1 kHz moduleert, zie je zowel bij AM als bij smalband FM pieken op 1 kHz vanaf de draaggolffrequentie op de spectrum analyzer. Voor PM weet ik dit niet (ja, ik wordt voorzichtiger 🙂 ), maar ik veronderstel eenzelfde gedrag. Wat zou betekenen dat hoe hoger de te moduleren frequentie wordt, hoe groter de bandbreedte. En dan zou je naastliggende kanalen gaan storen.

Van de wikipedia pagina's heb ik geleerd dat C-QUAM minder geschikt is voor ruimtegolven, de fase wordt blijkbaar anders vervormd door de weerkaatsing, zodat het stereo signaal vernacheld kan worden. Ook lange afstand grondgolven kunnen problemen geven.

Ik was wel een beetje op het verkeerde been gezet door jouw zin, Ben. Jij schrijft: "waarvan ik een heel sterk vermoeden heb dat het echt opname van AM Stereo stations." Dat lijkt alsof je het niet zeker weet. Maar het kaartje van de cassette is duidelijk: het is opgenomen van de middengolf-band. Frequenties staan erbij: KOMA 1520, KLZ 560, een country station op 1350 en KKRE op 910.

KOMA op 800 km afstand, zal vast geen "lokale" ontvangst geven.

Theo, jouw tpot zenders worden op verschillende wikipedia pagina's genoemd.

Ben ik nog benieuwd wat de "KOMA jingle song" is.....

Rink

4 minuten geleden zei Rink Hof:

Ik was wel een beetje op het verkeerde been gezet door jouw zin, Ben. Jij schrijft: "waarvan ik een heel sterk vermoeden heb dat het echt opname van AM Stereo stations." Dat lijkt alsof je het niet zeker weet.

En dat klopte, toen ik dit postte, Rink. Ik heb ooit 's een huurauto gehad, toen ik voor m'n werk in de VS was, waar een AM Stereo ontvanger inzat. Maar het geluid dan daaruit kwam klonk veel "doffer" dan deze opnamen. Maar Theo is de expert hier en die bevestigde dat het wel degelijk AM Stereo opnamen zijn. Zie ook alle andere draadjes met AM Stereo opnamen, die de afgelopen weken door mij gepost zijn. Ik vind het een leuk fenomeen, AM stereo!

Nooit te oud om te leren, Ben.

En Theo is inderdaad de expert, hij doet het zelf...

Op YouTube een video over een AM stereo radio gevonden en het klinkt gelijk aan opnames van Hans. Ook meer hoog en storing die meer op FM storing lijkt als AM storing. (tenminste nadat de koper van deze radio zelf is uitgepraat....)

Rink

Leuk om te horen, Rink.

Volgens de notitie van Hans zou dit ook een AM stereo opname moeten zijn :

https://www.radiotrefpunt.nl/forums/topic/72005-wqxr-080584-1138-1225-adrian-kronauer-and-george-edwards/

58 minuten geleden zei Rink Hof:

Op YouTube een video over een AM stereo radio gevonden

Rink

Als dit al indrukwekkend is? Deze ontvanger geeft een idee van wat mogelijk is.

En het is uit de begin tijd van C-QUAM, daar wist nog niemand waar de norm uit zou komen.

Maar ik zou nooit, nooit zo iets als reclame gebruiken voor stereo AM.

Dank voor de complimenten.

Het was zeker geen eenvoudige reis om te komen waar ik nu ben.

Theo

1 uur geleden zei Ben:

Leuk om te horen, Rink.

Volgens de notitie van Hans zou dit ook een AM stereo opname moeten zijn :

https://www.radiotrefpunt.nl/forums/topic/72005-wqxr-080584-1138-1225-adrian-kronauer-and-george-edwards/

Deze map is leeg Ben, er staat niets in.

Theo

1 uur geleden zei Rink Hof:

Wat ik nog niet begrijp is hoe zulke hoge audio frequenties gebruikt kunnen worden.

Theo, jouw tpot zenders worden op verschillende wikipedia pagina's genoemd.

Rink

Het zit nog iets anders, het stereo signaal wordt met li - Re 90 graden tov de draaggolf gemoduleerd.

En ja ik zou dan zeggen, das FM 😀 ( En toch is het AM)

Maar omdat het mono signaal Li + Re is, en zo de draaggolf gemoduleerd wordt is het AM, het is dezelfde methode als waarop je smartphone werkt.

En omdat Li+ Re het mono signaalmaakt, kan dit verstoring geven op het stereo beeld.

Als links en recht niet in fase zijn, zo als vroeger met pseudo stereo het geval was, dan heffen de signalen elkaar op.

Dat geeft leuke problemen, die ik een ieder kan laten horen.

Maar vervorming van geluid, dat hoor ik direct, iets is niet goed.

En dan komt het probleem ook nog, je wilt op AM luid zijn.

Dat heeft voor mij nog de meeste problemen gezorgd, hoe en wat?

De norm zegt dat in C-QUAM niet meer dan 90 in de plus, en 85 in de min.

Dat was de norm voor de Amerikaanse zenders, daarom klinken zo ook allemaal zo vlak.

En nog liepen ze tegen vervorming aan, dat waren allemaal de ouderwetse buizen zenders.

Daar kon ook niet gehaald worden, van wat echt kon.

Dat was iets wat ik graag aan iemand had willen vragen, hoe kan dit en dat?

Maar ik kan meten, dat had ik al geleerd van de SHF banden.

Zonder te zien ben je blind, dus ga je op zoek waarom hoor ik vervorming?

Maar de truc, stuur en pure sinus je zender in dan zou deze er ook uit moeten komen?

Welkom in de wereld van geluid, en van muziek waar deze bestaat uit vervormen van versterkers.

Theo

Deze hoort er ook nog bij.

Blok golf op 60 Hz.

Theo

30 augustus30 aug bewerkt door Theo PE1OPQ

Wat uitleg bij de 60 Hz blokgolf.

Je ziet een in het rechter blokje links onder en boven een klein lusje?

Dat is vervorming in het laag, en dat is dus wat je er uit wilt krijgen.

Gehoormatig is dit ook te horen maar als je ontvanger alles wat lager is dan 150 Hz al afsnijd, dan krijg je dit niet mee.

Maar vergis je niet, deze vervorming werk in het hele spectrum zich door, en is ook vast te stellen.

Daar ben ik dus een aantal jaren mee bezig geweest om uit te vinden in welk deel vd keten deze vervorming ontstaat.

Theo

Een filmpje hoe mijn zender presteert.

De min blijft keurig rond de min 90 en in de plus is het ruim 125 %.
Ook C-QUAM kan dit nadat je alles op alles gezet hebt om je uitzend straat lineair te maken.
En echt tot het gaatje gaat 😀

Eigenlijk vind ik het meten en uitzoeken rondom een zender veel leuker dan het uitzenden zelf.

Theo

Leuk dat je dit allemaal met ons deelt, Theo. Leuk ook om het filmpje te zien, je hebt het inderdaad goed voor elkaar. Ik heb gisteravond even via KIWI-SDR naar je zender zitten te luisteren en dat klinkt prima!

1 uur geleden zei Theo PE1OPQ:

Eigenlijk vind ik het meten en uitzoeken rondom een zender veel leuker dan het uitzenden zelf.

Theo

Dat kan ik me helemaal voorstellen, dat zou voor mij ook zo zijn als ik me op uitzenden zou storten. Ik "knutsel" graag met "elektronica" en fout-zoeken en oplossen is zeker ook een hobby van me 😉

23 uur geleden zei Ben:

Leuk om te horen, Rink.

Volgens de notitie van Hans zou dit ook een AM stereo opname moeten zijn :

https://www.radiotrefpunt.nl/forums/topic/72005-wqxr-080584-1138-1225-adrian-kronauer-and-george-edwards/

Dit is de klassieke muziek zender uit New York, die heeft nooit op AM, laatstaan stereo uitgezonden.

Sorry, Ruud, maar weer vraag ik me af hoe je daarbij komt. Ik lees dit:

WQXR was the first AM station in New York to experiment with broadcasting in stereo, beginning in 1952.

Ze hebben tot 1992 klassieke muziek op de AM uitgezonden. Ze begonnen in 1936 en werden ook wel een "high-fidelity" AM station genoemd.

Zie : https://ultimatepopculture.fandom.com/wiki/WQXR-FM

30 augustus30 aug bewerkt door Ben

Als ik het beluister dan zeg ik dat een C-QUAM opname is.

Theo

1 uur geleden zei Theo PE1OPQ:

Als ik het beluister dan zeg ik dat een C-QUAM opname is.

Theo

Ben schrijft dat ze tot 1992 op AM hebben uitgezonden, deze opname is van 2005 en kan dus nooit AM stereo zijn.

1 uur geleden zei Ben:

Sorry, Ruud, maar weer vraag ik me af hoe je daarbij komt. Ik lees dit:

WQXR was the first AM station in New York to experiment with broadcasting in stereo, beginning in 1952.

Ze hebben tot 1992 klassieke muziek op de AM uitgezonden. Ze begonnen in 1936 en werden ook wel een "high-fidelity" AM station genoemd.

Zie : https://ultimatepopculture.fandom.com/wiki/WQXR-FM

OK tot 1992 ook op AM, via een waiver, want eigenlijk mocht simulcasting niet. Daar zat ik fout, zag ik niet zo snel.

En die stereo uitzendingen vanaf 1952 was geen echte stereo maar een combinatie met FM, dus op de ene het linker, de andere zender het rechter kanaal.

Niet mee gekregen dat de opname van 2005 was.

En als dit FM geweest is, dan klinken ze daar erg vlak.

Typische het geluid van toen voor AM stereo.

Theo

8 uur geleden zei ruudam:

Ben schrijft dat ze tot 1992 op AM hebben uitgezonden, deze opname is van 2005 en kan dus nooit AM stereo zijn.

De opname is van 8 Mei 1984 (11:38-12:25), dat staat oo\k in de header van mijn posting van deze opname.

9 uur geleden zei Theo PE1OPQ:

Als ik het beluister dan zeg ik dat een C-QUAM opname is.

Theo

Dank je, Theo. Deze opname heb ik wel "opgeschoond" maar ik dacht inderdaad te horen dat met name de stoorgeluiden meer op die leken, die ik in AM Stereo uitzendingen had gehoord, dan in FM uitzendingen.

Ik heb dacht ik ook gezien dat Hans bij een WNBC opname AM Stereo had gezet. Kom ik nog op terug en zal dan de originele opname posten (niet opgeschoond).

1 september1 sep bewerkt door Ben

Zoals ik hierboven schreef zit ook deze AM-stereo opname tussen de cassettes van Hans (ik heb deze al eerder gepost). De scan van het cassettelabel en een Audio Spectrum Analysis van A- en B-kant van de cassette zitten erbij. Theo, herken je hier AM Stereo in?

WNBC (A) 07-05-1984 15:02-15:49 en (B) 08-05-1984 17:52-18:40 Howard Stern

Dit zijn opnamen, die niet "opgeschoond" zijn.

22 uur geleden zei ruudam:

Ben schrijft dat ze tot 1992 op AM hebben uitgezonden, deze opname is van 2005 en kan dus nooit AM stereo zijn.

Ruud,

Waar lees jij dat de opname uit 2005 is?

De filenaam is:

WQXR 080584 1138-1225 Adrian Kronauer and George Edwards.mp3

Daar lees ik uit dat de opname uit 1984 is.

8 mei of 5 augustus dat weet ik nooit bij amerikanen....

Het nieuws (23:54) meldt dat de Sovjet Unie niet meedoet met de OS van 1984.

De opening daarvan was op 28 juli 1984 in Los Angeles.

Het lijkt dus een opname van 8 mei 1984 te zijn.

Rink