Van Konstantynów naar Solec Kujawski: de wederopstanding van de Poolse langegolf

Midden in het landschap van centraal Polen, in de regio Koejavië-Pommeren, staat een zendmast die een belangrijkr rol speelt in de radiogeschiedenis van het land. De zendlocatie Solec Kujawski is relatief jong, maar heeft een bijzondere oorsprong en een belangrijk doel: het voortzetten van de langegolfuitzendingen van de Poolse publieke omroep. Deze zender nam in de vroege jaren 2000 de taak over van de beroemde, maar ingestorte mast van Konstantynów en werd daarmee een nieuw baken in de Poolse ether.

De erfenis van Konstantynów
Om het belang van Solec Kujawski te begrijpen, is het nodig om terug te gaan naar de jaren tachtig, toen Polen een andere indrukwekkende zendmast had. In Konstantynów stond destijds de hoogste radiozendmast ter wereld, een gigantische constructie van 646 meter hoog die de langegolfuitzendingen van Polskie Radio verzorgde. Met zijn enorme bereik bereikte deze zender niet alleen heel Polen, maar ook grote delen van Europa.

In augustus 1991 stortte de mast van Konstantynów echter in, een gevolg van structurele problemen en mogelijk ook gebrekkig onderhoud. Dit verlies betekende dat Polen zijn nationale langegolfuitzendingen kwijt was, en daarmee een essentieel communicatiemiddel. Gedurende de jaren negentig was de Poolse publieke omroep aangewezen op tijdelijke oplossingen en buitenlandse zendlocaties om hun uitzendingen door te zetten.

De keuze voor Solec Kujawski
Na jaren van onzekerheid besloot de Poolse regering een nieuwe zender te bouwen. De locatie werd bepaald op Solec Kujawski, een strategisch gelegen plek die niet alleen centraal in het land lag, maar ook over de juiste technische eigenschappen beschikte om langegolfuitzendingen mogelijk te maken. In 1999 werd de zendmast officieel in gebruik genomen.

De zendmast van Solec Kujawski is met zijn 330 meter niet zo indrukwekkend hoog als zijn voorganger in Konstantynów, maar technisch gezien is hij bijzonder efficiënt. De zender werkt op een frequentie van 225 kHz en is ontworpen om een krachtig signaal uit te zenden dat ver buiten de Poolse landsgrenzen reikt. Met een vermogen van 1200 kW kon de zender Warschau en de rest van het land opnieuw voorzien van nationale langegolfuitzendingen.

De functie van de zender
De voornaamste taak van Solec Kujawski is het uitzenden van Programma 1 van Polskie Radio, het nationale radiostation van Polen. Langegolf speelt in Polen een belangrijke rol bij de verspreiding van radio-informatie, vooral naar landelijke gebieden en plekken waar FM- en digitale dekking minder sterk zijn.

Naast het uitzenden van nieuws en entertainment heeft de zender ook een noodfunctie. In tijden van crisis of natuurrampen kan langegolf een betrouwbaar communicatiemiddel zijn, omdat het bereik veel groter is dan FM of DAB+ en minder afhankelijk is van infrastructuur zoals internetverbindingen.

Technische kenmerken
De zendinstallatie in Solec Kujawski is ontworpen om robuust en duurzaam te zijn. De mast is gebouwd als een zelfstaande vakwerkmast, wat betekent dat hij geen tuidraden nodig heeft zoals de mast in Konstantynów destijds. Hierdoor is de constructie minder kwetsbaar voor weersinvloeden en heeft de mast een stabiele basis.

De zender gebruikt een vermogen van maximaal 1200 kilowatt, wat het signaal sterk genoeg maakt om in grote delen van Europa ontvangen te worden, vooral ’s nachts wanneer radiosignalen over lange afstanden beter propageren.

De toekomst van Solec Kujawski
Hoewel langegolf in veel landen steeds minder wordt gebruikt, blijft Solec Kujawski tot op heden in bedrijf. De zender heeft verschillende updates ondergaan om energie-efficiënter te worden en aan de moderne technologische eisen te voldoen. Voor Polen blijft deze zender een symbool van nationale radiodistributie en een belangrijk historisch baken dat voortbouwt op de traditie van zijn voorganger in Konstantynów.

Met de voortdurende digitalisering van radio-uitzendingen is het onzeker hoelang Solec Kujawski zijn functie als langegolfzender zal behouden.

Zie ook:

Afbeeldingen: Solec Kujawski (foto's Wiki Commons)