Wat is een rampenzender en hoe stem je af tijdens een noodsituatie?

In geval van een ramp of crisis in Nederland speelt de regionale publieke omroep een centrale rol in de overheidscommunicatie. Deze zenders, ook wel rampenzenders of calamiteitenzenders genoemd, worden door de overheid ingezet om burgers snel en duidelijk te informeren over de situatie, het gevaar en de te nemen maatregelen. De communicatie verloopt via radio, televisie, internet en sociale media. Bij een grootschalige storing van internet of elektriciteit blijft de radio echter vaak het enige toegankelijke kanaal.

Rol van de rampenzender

Wanneer een sirene klinkt of een NL-Alert wordt verstuurd, betekent dit dat er (dreigend) gevaar is in een bepaald gebied. De overheid gebruikt in dat geval de rampenzenders om actuele en officiële informatie te geven. Deze mededelingen kunnen dag en nacht worden uitgezonden en bevatten details over de aard van de calamiteit, inzet van hulpdiensten en gedragsadviezen voor burgers.

Zolang het gevaar niet officieel is beëindigd, blijft het belangrijk om naar de rampenzender te luisteren, ook als sirenes niet langer klinken. Alleen officiële instanties, zoals burgemeesters of hulpdiensten, kunnen aangeven wanneer het gevaar daadwerkelijk geweken is.

Radio blijft beschikbaar bij stroomuitval

Omdat internet en televisie afhankelijk zijn van stroom, adviseert de overheid om altijd een radio op batterijen of een opwindbare radio in huis te hebben. Hiermee kan in noodsituaties de officiële rampenzender worden ontvangen via FM of DAB+. DAB+-radio’s stemmen automatisch af op de regionale zender, maar bij FM-radio’s moet dit handmatig gebeuren. Het is raadzaam om vooraf de juiste frequentie in te stellen.

Verschil tussen rampenzender en nieuwszender

Een regionale omroep is niet altijd een rampenzender. Alleen wanneer de situatie directe gevolgen heeft voor inwoners en dit bevestigd is door officiële instanties, verandert de zender tijdelijk in een rampenzender. In andere gevallen blijft het een reguliere nieuwszender, zelfs als er berichtgeving is over een incident.

Geen meldingen bij gewone stroomstoringen

Een stroomstoring op zich is geen calamiteit en wordt niet automatisch gecommuniceerd via rampenzenders. De zenders ontvangen hierover geen meldingen van netbeheerders en zijn afhankelijk van meldingen van burgers. Alleen als een storing onderdeel is van een bredere crisissituatie, wordt er gebruikgemaakt van de rampenzender functie.

Volledig overzicht rampenzenders en FM-frequenties

Hieronder een overzicht van alle regionale publieke omroepen en hun bijbehorende FM-frequenties:

• Omrop Fryslân

  • Jirnsum: 92.2 MHz

  • Smilde: 92.5 MHz

• Radio Noord

  • Groningen: 97.5 MHz

• Radio Drenthe

  • Smilde: 90.8 MHz

  • Emmen: 99.3 MHz

• Radio Oost

  • Hengelo: 89.4 MHz

  • Markelo: 95.6 MHz

  • Deventer: 97.9 MHz

  • Zwollekerspel: 99.4 MHz

• Radio Gelderland

  • Arnhem: 88.9 MHz

  • Ugchelen: 103.5 MHz

  • Ruurlo: 90.4 MHz

  • Megen: 89.1 MHz

  • Zaltbommel: 99.6 MHz

• Radio M Utrecht

  • Lopik: 93.1 MHz

  • Rhenen: 97.9 MHz

• Omroep Flevoland

  • Lelystad: 89.8 MHz

• NH Radio

  • Amsterdam: 88.9 MHz

  • Alkmaar: 88.7 MHz

  • Hilversum: 88.7 MHz

  • Wieringermeer: 93.9 MHz

• Radio West

  • Den Haag: 89.0 MHz

  • Leiden: 88.0 MHz

  • Rotterdam: 89.3 MHz

• Radio Rijnmond

  • Rotterdam: 93.4 MHz

• Omroep Zeeland

  • Goes: 87.9 MHz

  • Vlissingen: 98.4 MHz

• Omroep Brabant

  • Roosendaal: 91.0 MHz

  • Loon op Zand: 91.9 MHz

  • Megen: 95.8 MHz

  • Mierlo: 87.6 MHz

• L1 Radio (Limburg)

  • Roermond: 100.3 MHz

  • Emmaberg: 95.3 MHz

Meer informatie over noodvoorbereiding en het samenstellen van een noodpakket is te vinden via denkvooruit.nl.