Plannen Trump-regering treffen Voice of America wereldwijd

De regering-Trump heeft nieuwe stappen gezet om de internationale aanwezigheid van Voice of America (VOA) sterk terug te brengen. Daarbij is aan het Congres gemeld dat zowel nieuwsredacties in het buitenland als een reeks zenders worden gesloten. Dit gebeurt terwijl er eerder dit jaar een rechterlijk bevel lag dat een volledige hervatting van de activiteiten voorschreef.

De plannen zijn uiteengezet in een kennisgeving van 25 november, gericht aan de Senaatscommissie voor Buitenlandse Zaken. Daarin staat dat zes buitenlandse redacties en vier marketingkantoren beëindigd worden. Het gaat onder meer om kantoren in Jakarta, Islamabad, Nairobi en Praag. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan het sluiten van zes internationale zendlocaties in Duitsland, Thailand, Botswana en Djibouti. De regering wil deze stappen nog voor het einde van het jaar afronden.

De maatregelen maken deel uit van een bredere koers om door de overheid gefinancierde nieuwsorganisaties af te bouwen. Voice of America kwam eerder samen met Radio Free Asia in beeld toen de regering in maart voor het eerst aangaf de activiteiten te willen stopzetten. Tegenstanders van deze aanpak, waaronder enkele Republikeinse congresleden, stellen dat de berichtgeving van VOA bijdraagt aan het tegengaan van desinformatie uit landen als China en Rusland.

De rechterlijke uitspraak uit april verplichtte de regering om de activiteiten bij Voice of America volledig te hervatten. De federale rechter stelde dat VOA zijn wettelijke taak als betrouwbaar nieuwsmedium moest blijven uitvoeren. Ondanks dat oordeel bleef de leiding van het moederagentschap stappen zetten om redacties in te krimpen. Zo werden journalisten ontslagen en bleef een groot deel van het reguliere nieuwsaanbod buiten uitzending, wat tot spanningen leidde tussen de rechter en de leiding van het agentschap.

Volgens de leiding zouden contractors voldoende inzetbaar zijn om nieuws te leveren waar nodig. Critici binnen en buiten de organisatie betwijfelen dit en noemen het onwerkbaar, omdat veel nieuwsredacties langdurige voorbereiding vergen en lokale aanwezigheid essentieel is. Voormalige medewerkers wijzen erop dat het opzetten van nieuwe nieuwsvoorzieningen soms maanden kost, waardoor flexibele inzet nauwelijks volstaat.

De buitenlandse kantoren van Voice of America werkten jarenlang samen met lokale zenders, waardoor onafhankelijke berichtgeving via partners in de programmering terechtkwam. Voor maart bereikte VOA. naar schatting 360 miljoen mensen per week in 49 talen. Sinds de recente inkrimpingen zijn verschillende partnerstations overgestapt op inhoud van staatsmedia uit Rusland en China. In Indonesië wordt bijvoorbeeld op Metro TV uitsluitend nog materiaal van het Chinese CGTN gebruikt.

Binnen het Congres bestaat bezorgdheid dat de Verenigde Staten hiermee ruimte laten aan buitenlandse propaganda. De twee landen waar veel van deze invloed vandaan komt investeren volgens een rapport van het ministerie van Buitenlandse Zaken jaarlijks miljarden in het verspreiden van staatsgestuurde inhoud. Ter vergelijking ontvingen door de VS gefinancierde redacties in 2024 ongeveer 850 miljoen dollar, waarvan 260 miljoen voor Voice of America. Afgelopen maand is door het Congres een vergelijkbaar budget tot eind januari verlengd.