Terugblik op 40 jaar Live Aid in vierdelige documentaireserie bij NTR

In juli 2025 is het veertig jaar geleden dat Live Aid wereldwijd op televisie te zien was. Het benefietconcert, dat op 13 juli 1985 plaatsvond in Londen en Philadelphia, was bedoeld om geld in te zamelen voor de hongersnood in Ethiopië. De NTR staat stil bij dit moment met de vierdelige documentaireserie Live Aid at 40, die vanaf 29 juli wordt uitgezonden op NPO 2. De reeks werpt een blik achter de schermen van het muziekevenement dat niet alleen een miljoenenpubliek bereikte, maar ook het debat over internationale hulp structureel beïnvloedde.

Het ontstaan van een wereldwijde actie

De eerste aflevering richt zich op het jaar 1984, toen een nieuwsreportage van de BBC over de hongersnood in Ethiopië een grote indruk maakte op Bob Geldof. De zanger van The Boomtown Rats werkte samen met Midge Ure van Ultravox aan het nummer Do They Know It’s Christmas. Deze kerstsingle groeide in korte tijd uit tot een verkoopsucces, waarmee miljoenen werden ingezameld voor hulpacties in Afrika. Archiefbeelden in de documentaire tonen gesprekken tussen Geldof en andere betrokkenen, waaronder Bono. Ook wordt zichtbaar hoe hij zijn eerste stappen zette in het spanningsveld tussen internationale hulporganisaties, Afrikaanse politiek en West-Europese beleidsmakers.

Muzikale grootheden en mondiale ambities

De tweede aflevering, die op 5 augustus wordt uitgezonden, laat zien hoe het succes van de Britse actie leidde tot initiatieven in de Verenigde Staten. Onder leiding van onder meer Michael Jackson en Lionel Richie werd het nummer We Are The World opgenomen, waarmee ook aan de overzijde van de oceaan miljoenen werden opgehaald. Bob Geldof kwam echter met een ambitieuzer plan: een concert dat gelijktijdig zou plaatsvinden in Londen en Philadelphia. Grote artiesten als Queen, U2, The Who, David Bowie, Madonna, Phil Collins en Paul McCartney traden op. Ondanks het wereldwijde enthousiasme was er ook kritiek, bijvoorbeeld over de beperkte vertegenwoordiging van zwarte artiesten.

Live Aid als media- en hulpevenement

De derde aflevering – te zien op 12 augustus – zoomt in op de uitvoering van het concert zelf. In Londen zingt Paul McCartney samen met een uitzinnig publiek Let It Be, terwijl in Philadelphia Madonna, Patti LaBelle en Bette Midler optreden. Phil Collins stapt tijdens het evenement op een Concorde-vlucht om op beide locaties te kunnen spelen. Aan het einde van de Londense avond wordt Do They Know It’s Christmas gezamenlijk uitgevoerd. De opbrengst van het evenement loopt in de tientallen miljoenen dollars, maar de besteding ervan blijkt een uitdaging. Geldof raakt betrokken bij discussies over de samenwerking met het Ethiopische regime en reist door Sub-Sahara-Afrika om zich een beeld te vormen van de noden ter plaatse.

De erfenis van Live Aid en de nieuwe stap in 2005

In de vierde en laatste aflevering, die wordt uitgezonden op 19 augustus, komt de periode na Live Aid aan bod. In 2005 organiseert Bob Geldof, samen met Bono, een nieuwe reeks wereldwijde concerten in acht steden, onder de naam Live 8. Het doel is dit keer niet het inzamelen van geld, maar het uitoefenen van politieke druk. Centraal staan thema’s als schuldverlichting, toegang tot aidsmedicatie en structurele armoedebestrijding. Via lobbywerk weten de organisatoren internationale leiders, waaronder George W. Bush en Tony Blair, te bewegen tot toezeggingen die leiden tot miljardeninvesteringen en schuldkwijtschelding voor Afrikaanse landen.

In de serie komen tal van betrokkenen aan het woord: muzikanten, politici en hulpverleners. Naast Geldof, Bono en Sting, worden ook oud-president George W. Bush, Condoleezza Rice, Tony Blair en Olusegun Obasanjo geïnterviewd. Daarmee geeft Live Aid at 40 niet alleen een muzikaal overzicht, maar ook inzicht in de maatschappelijke en politieke impact van het evenement.

Live Aid at 40: uitzending op dinsdag 29 juli, 5, 12 en 19 augustus om 22:10 uur op NPO 2.

Afbeelding: Live Aid at 40: Freddie Mercury (foto BBC)