Trump wil financiering publieke omroepen PBS en NPR beëindigen met presidentieel decreet

De Amerikaanse president Donald Trump heeft een decreet ondertekend waarmee hij de federale financiering aan de publieke omroep PBS en de radiozender NPR wil stopzetten. De maatregel is onderdeel van een bredere strategie van het Witte Huis om instellingen te herstructureren of te ondermijnen die door de regering als ideologisch onwenselijk worden beschouwd.

Volgens het decreet moeten zowel de Corporation for Public Broadcasting (CPB), die verantwoordelijk is voor de verdeling van overheidsgelden aan publieke media, als andere federale instanties onmiddellijk stoppen met het verstrekken van directe en indirecte financiering aan PBS en NPR. De maatregel werd gemotiveerd met de beschuldiging dat de mediaorganisaties bevooroordeeld zouden rapporteren.

De CPB stelt echter dat zij als onafhankelijke organisatie niet onder het directe gezag van het Witte Huis valt. De organisatie heeft al juridische stappen ondernomen nadat Trump eerder deze week drie van de vijf zittende bestuursleden probeerde te ontslaan, wat de werking van het orgaan ernstig zou kunnen verstoren.

Een aanzienlijk deel van de publieke financiering voor PBS en NPR wordt niet rechtstreeks aan de nationale organisaties toegekend, maar komt ten goede aan honderden lokale stations in de Verenigde Staten. Vooral stations in kleinere of landelijke gebieden zijn sterk afhankelijk van deze middelen. Bezuinigingen zouden daar directe gevolgen kunnen hebben voor de beschikbaarheid van educatieve en culturele programmering.

De huidige stap van de Trump-regering geldt als de meest verregaande poging tot defunding van publieke media in de recente geschiedenis van de Verenigde Staten. Eerdere Republikeinse regeringen hebben ook pogingen ondernomen om de financiering terug te schroeven, maar lokale belangen en publieke steun hebben dergelijke voorstellen vaak tegengehouden.

Deze maatregel komt te midden van bredere bezuinigingen die de regering-⁠Trump doorvoert op culturele, educatieve en wetenschappelijke instellingen. Sinds het begin van zijn tweede ambtstermijn heeft de president financiering ingetrokken voor musea, bibliotheken, theaters en universiteiten. Daarnaast worden instellingen onder druk gezet om diversiteitsprogramma’s en andere beleidsmaatregelen aan te passen of op te schorten.

Twee weken voor het decreet had het Witte Huis aangekondigd dat het het Congres zou verzoeken om $9,1 miljard aan overheidsuitgaven te schrappen, waaronder ook de begroting van de CPB. Dit voorstel is echter nog niet officieel ingediend bij het Congres.

De maatregel tegen PBS en NPR vindt plaats tegen de achtergrond van bredere pogingen van de regering om de US Agency for Global Media te herstructureren, waaronder internationale zenders als Voice of America en Radio Free Europe/Radio Liberty. Deze instellingen werden oorspronkelijk opgericht om onafhankelijke journalistiek te promoten in landen met beperkte persvrijheid, maar worden nu eveneens geraakt door de beleidsveranderingen van het Witte Huis.

Sommige van deze ingrepen zijn eerder al door federale rechtbanken teruggedraaid, waarbij werd geoordeeld dat de regering buiten haar bevoegdheden handelde bij het tegenhouden van door het Congres goedgekeurde financiering.