Josephine Baker centraal in vierdelige podcast van NTR en HUMAN

Josephine Baker staat vijftig jaar na haar overlijden nog altijd symbool voor een beeld uit de roaring twenties: dansend in een bananenrokje op het toneel in Parijs. Toch was haar leven en werk veel veelzijdiger dan dit ene beeld doet vermoeden. Met de vierdelige podcast Dromen van Josephine Baker brengen historica Astrid Sy en journaliste Femke van Wiggen een breed en genuanceerd portret van de artiest. De reeks is een coproductie van NTR en HUMAN en is vanaf 8 september beschikbaar in de NPO Luister-app.

Josephine Baker werd in 1906 geboren in Missouri, in een tijd die werd gekenmerkt door grote spanningen en rassenrellen. Al vroeg zocht ze haar toevlucht in de dans en brak ze in de jaren 20 door in Parijs. Daar groeide ze uit tot een van de beroemdste artiesten van het interbellum. Haar faam stelde haar in staat taboes te doorbreken en zich uit te spreken over thema’s die destijds gevoelig lagen. Ze liet zich niet vastleggen in één rol en stond bekend als iemand die zich vrij bewoog tussen kunst, politiek en activisme.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte Baker als spion voor het Franse verzet. Na de oorlog zette ze zich in voor de burgerrechtenbeweging in de Verenigde Staten en sprak ze in 1963 tijdens de March on Washington, een van de belangrijkste momenten in de Amerikaanse geschiedenis. Haar rol in de strijd tegen ongelijkheid en racisme liet een blijvende indruk achter, net als haar feministische idealen.

De fascinatie van de makers voor Josephine Baker gaat verder terug. Astrid Sy heeft een persoonlijke band met Bakers werk via haar grootmoeder, die ooit Bakers kinderboek De Regenboogkinderen naar het Zweeds vertaalde. Femke van Wiggen volgde Bakers herdenkingsmoment in 2021 van dichtbij, toen de artieste in het Franse Panthéon werd bijgezet. Samen maakten ze eerder een Andere Tijden-special over haar leven.

In de podcast worden vragen gesteld die verder gaan dan de oppervlakkige beelden van Baker. Hoe kwam het dat juist zij doorbrak in Europa in de jaren 20? Hoe werd ze ontvangen toen ze later in de Verenigde Staten terugkeerde? Waarom koos ze ervoor om twaalf kinderen uit verschillende landen te adopteren en hen samen te laten opgroeien als een symbool van diversiteit? En hoe oprecht was haar idealisme in een tijd waarin succes en persoonlijke ambities vaak voorop stonden?

De vier afleveringen geven ruimte aan deze paradoxen en laten zien hoe complex Bakers leven en werk waren. Daarbij komt ook de vraag naar voren waarom het bijna vijftig jaar heeft geduurd voordat haar erfenis volledig wordt erkend.

Dromen van Josephine Baker is vanaf 8 september volledig te beluisteren in de NPO Luister-app. Daarnaast wordt de podcast vanaf zondag 14 september vier weken lang uitgezonden in het tweede uur van Wat Blijft (HUMAN) op NPO Radio 1, telkens tussen 01:00 en 02:00 uur.

Afbeelding: Josephine Baker (foto NTR)