Ongelezen bijdragen

Frits Spits heeft zaterdag zijn laatste uitzending van De Taalstaat op NPO Radio 1 gepresenteerd. Met het beëindigen van het programma komt een lange periode van radiowerk tot een einde. De 77-jarige radiomaker, die de naam Rentmeester draagt, gaf aan dat het moment om te stoppen voortkwam uit een persoonlijke overtuiging. Tijdens de afscheidsuitzending waren familieleden, vrienden en collega’s aanwezig om dit moment bij te wonen. Aan het begin van het programma richtte Spits zich tot de luisteraars met woorden van dank. Hij benadrukte de hechte band die in de loop der jaren was ontstaan en gaf aan hoeveel inspiratie hij uit het publiek had gehaald. De wisselwerking met de luisteraars speelde volgens hem een belangrijke rol in de manier waarop hij het programma maakte. Hij beschreef hoe hij zich tijdens de uitzendingen een beeld vormde van luisteraars die meeleefden, reageerden en soms kritisch waren op zijn vragen. De Taalstaat stond jarenlang in het teken van taal, literatuur en het gesprek daarover. In de laatste aflevering werd teruggeblikt op die centrale rol, waarbij ook muziek een plaats kreeg. Acda en De Munnik, die eerder de tune van het programma verzorgden, waren muzikaal betrokken bij het afscheid. Na afloop van de uitzending werd Spits verrast met een gouden leeslint en een bijbehorende ere-pin. Deze onderscheiding, voorzien van een pin ingelegd met echt goud, draagt de tekst Wie leest, heeft een goed verhaal. Het eerbetoon is tot stand gekomen vanuit de boekenwereld en is bedoeld als erkenning voor zijn langdurige inzet voor verhalen, taal en lezen binnen de radioprogrammering. Volgens Tamar van Gelder van de Leescoalitie reikte de betekenis van het werk van Spits verder dan het maken van radio alleen. Door zijn aandacht voor taal en zijn manier van luisteren liet hij zien hoe lezen bijdraagt aan verdieping van denken en het voeren van gesprekken. Daarmee leverde hij volgens haar een waardevolle bijdrage aan iedereen die zich inzet voor een lezende samenleving. Ook Eveline Aendekerk, directeur van stichting CPNB, onderstreepte de invloed van Spits op meerdere generaties luisteraars. Zij gaf aan dat hij hen heeft laten ervaren hoe veelzijdig en rijk de Nederlandse taal is. Met zijn vertrek wordt volgens haar afscheid genomen van een stem die lange tijd herkenbaar was binnen het medialandschap. Spits wist boeken en schrijvers dicht bij het publiek te brengen en maakte aandacht voor lezen onderdeel van het dagelijks leven. Het initiatief voor het gouden leeslint kwam van de Leescoalitie, een samenwerkingsverband van organisaties die zich richten op lezen en geletterdheid in Nederland. Binnen dit netwerk werken onder meer de CPNB, het Literatuurmuseum, KB/de Nationale Bibliotheek, het Nederlandse Letterenfonds, Stichting Lezen, de Taalunie en de Vereniging van Openbare Bibliotheken samen. Met het eerbetoon brachten zij gezamenlijk hun waardering tot uitdrukking voor de langdurige invloed van Frits Spits op de aandacht voor taal en literatuur via de radio. Afbeelding: Frits Spits (foto KRO-NCRV/NPO Radio 1)

De Canadese Stingray Group Inc. heeft de overname van TuneIn Holdings, Inc. afgerond. Het bedrijf meldt dat alle voorwaarden die nodig waren om de transactie te voltooien inmiddels zijn vervuld. Daarmee is een proces afgesloten dat eerder al was aangekondigd en nu formeel is bekrachtigd. Met de afronding van de overname wordt TuneIn onderdeel van de Stingray-organisatie. Stingray ziet de samenvoeging als een belangrijke stap in de verdere ontwikkeling van het bedrijf binnen het internationale audiolandschap. Door TuneIn toe te voegen aan het bestaande portfolio breidt Stingray zijn bereik uit naar miljoenen extra luisteraars wereldwijd en verstevigt het zijn positie in de markt voor digitale audio en radiodiensten. Volgens Stingray-topman Eric Boyko biedt de overname niet alleen schaalvergroting, maar ook nieuwe mogelijkheden voor verdere groei. De focus ligt in de komende periode op een soepele integratie van TuneIn binnen de bestaande structuren van Stingray. Daarbij wil het bedrijf zijn strategische koers voortzetten om nieuwe markten te bereiken en aanvullende expansiekansen te benutten, met het oog op duurzame groei op langere termijn.

.

Langegolfuitzendingen hebben een lange en indrukwekkende geschiedenis. Ooit waren ze de ruggengraat van nationale en internationale radiocommunicatie, met krachtige zenders die signalen over duizenden kilometers konden verspreiden. De combinatie van hun enorme reikwijdte en hun betrouwbaarheid maakte ze een essentieel onderdeel van de omroepwereld, vooral in landen met uitgestrekte gebieden waar FM-signalen of zelfs middengolf geen volledige dekking konden bieden. Toch is de toekomst van de langegolf verre van zeker. De afgelopen decennia zijn veel langegolfzenders uit de lucht gehaald. Hoge energiekosten, afnemend luisteraarsbereik en de opkomst van digitale alternatieven zoals DAB+ en internetradio hebben ervoor gezorgd dat steeds meer landen hun uitzendingen op deze frequentieband stopzetten. Waar langegolf ooit een symbool was van nationale trots en technologische vooruitgang, wordt het nu vaak gezien als een achterhaald medium. Toch zijn er nog enkele langegolfzenders die dag in dag uit hun signalen blijven uitzenden, vaak als dienst voor trouwe luisteraars in afgelegen gebieden of als cultureel erfgoed. In sommige gevallen is langegolf zelfs nog van strategisch belang, bijvoorbeeld voor maritieme communicatie of als noodkanaal in crisissituaties. De nog actieve langegolfzenders Ondanks de wereldwijde afname van het aantal langegolfzenders zijn er nog enkele stations die standhouden. Deze zenders bevinden zich voornamelijk in Europa en Noord-Afrika en worden vaak gebruikt voor nationale radiodiensten of specifieke doelgroepen. Op 153 kHz is er nog een actieve zender in Roemenië, die wordt gebruikt door Radio România Actualități. Dit is de publieke nieuwszender van het land en bereikt met zijn langegolfuitzendingen ook luisteraars in de buurlanden. De langegolfzender op 164 kHz is een van de belangrijkste in Mongolië en bevindt zich in Ulaanbaatar, de hoofdstad. Deze zender wordt gebruikt door Mongolian National Broadcaster (MNB), de publieke omroep van Mongolië, om een breed scala aan programma’s uit te zenden, waaronder nieuws, cultuur en muziek. Dankzij het sterke signaal kan de uitzending een groot deel van het land bereiken, inclusief afgelegen gebieden waar andere vormen van media minder toegankelijk zijn. Een van de krachtigste langegolfzenders is die op 171 kHz, waar Medi 1 uit Marokko uitzendt. Deze zender heeft een enorm vermogen en bestrijkt niet alleen Marokko, maar ook grote delen van Zuid-Europa en Noord-Afrika. Op 198 kHz is het Britse BBC Radio 4 nog steeds actief, al zijn er plannen om deze langegolfuitzendingen in de nabije toekomst te beëindigen. In IJsland zendt RÚV Rás 1 uit op 207 kHz. Deze zender is van groot belang voor het eiland, waar langegolf een betrouwbare manier is om landelijke dekking te garanderen, vooral in afgelegen gebieden waar FM- en DAB-dekking niet altijd optimaal is. Op 209 kHz is een langegolfzender actief die vooral gericht is op regionale uitzendingen in Mongolië. De zender voorziet luisteraars van actuele informatie, traditionele Mongoolse muziek en educatieve programma’s. De langegolftechnologie zorgt ervoor dat het signaal over grote afstanden wordt verspreid, wat essentieel is in een uitgestrekt land als Mongolië, waar veel mensen buiten de grote steden wonen. Op 225 kHz is Polskie Radio Jedynka uit Polen nog steeds te horen. Deze zender wordt uitgezonden vanuit Solec Kujawski en is een van de laatste langegolfstations die nog in Midden-Europa actief zijn. De zender is de opvolger van de oude langegolfzender in Konstantynów, die in 1991 instortte. De zender op 227 kHz heeft in Mongolië een vergelijkbare functie als die op 209 kHz en biedt aanvullende regionale dekking. Hier worden nieuwsbulletins, culturele programma’s en andere informatieve content uitgezonden. Ten slotte is er nog Radio Algerienne op 252 kHz. Deze zender, afkomstig uit Algerije, heeft een bereik dat zich uitstrekt over Noord-Afrika en delen van Zuid-Europa. Het station heeft een lange geschiedenis en blijft populair onder luisteraars die waarde hechten aan langegolfuitzendingen. Zenders die inmiddels zijn uitgeschakeld Hoewel er nog enkele langegolfzenders in de lucht zijn, is de lijst met stations die inmiddels zijn verdwenen veel langer. Op 153 kHz zond ooit Deutschlandfunk uit, maar deze langegolfzender werd in 2015 uitgeschakeld toen Duitsland besloot te stoppen met langegolfuitzendingen. Een van de bekendste langegolfzenders op 162 kHz was France Inter, die grote delen van Europa bereikte. De Franse overheid besloot in 2017 echter de langegolfzender af te schakelen om kosten te besparen. Vanuit Duitsland was de Franstalige zender Europe 1 te horen op 183 kHz. De langegolfuitzendingen zijn op 31 december 2019 stopgezet. Ook IJsland heeft een langegolfzender verloren: op 189 kHz zond jarenlang een tweede frequentie van RÚV uit, maar deze werd in 2023 uitgeschakeld. Op 207 kHz had Duitsland een tweede langegolfzender van Deutschlandfunk, die tegelijk met de 153 kHz-zender werd uitgeschakeld. In Frankrijk was Radio Monte Carlo ooit een bekende naam op 216 kHz, maar in 2020 werd de langegolfzender stopgezet. Een van de grootste verliezen voor langegolfliefhebbers was de sluiting van RTL Radio op 234 kHz. Deze Luxemburgse zender had een rijke geschiedenis en was een begrip in de Europese radiowereld, maar in 2022 kwam er een einde aan de uitzendingen. Op 270 kHz zond jarenlang Český rozhlas uit vanuit Tsjechië, maar ook deze zender werd in 2021 stilgelegd. Een andere bekende langegolfzender was die op 279 kHz, waar Belaruskaje Radio uit Wit-Rusland uitzond. Deze zender werd al in 2016 uitgeschakeld. De toekomst van langegolf Hoewel het aantal actieve langegolfzenders blijft afnemen, blijven sommige stations nog steeds operationeel. In landen zoals Polen, het Verenigd Koninkrijk, Marokko en Mongolië wordt langegolf nog steeds gebruikt als een belangrijk medium om landelijke dekking te garanderen. Daarnaast ontstaan er ook nieuwe initiatieven zoals Arctic 252 in Finland. De komende jaren zullen uitwijzen of de resterende langegolfzenders kunnen overleven in een wereld die steeds meer overstapt op digitale radio. Afbeeldingen: De zendlocatie in Felsberg, Duitsland (foto's Vincent Schriel)

Ze mogen zich zelf graag in de picture zetten hier om trend.

De Grannies van Amsterdam, bekend van de MAX-serie die te zien is op NPO Start, breiden hun aanwezigheid uit met een eigen wekelijkse podcast. Vanaf vrijdag 26 december is De Nieuwe Wereld volgens de Grannies te beluisteren via NPO Luister en te bekijken op het YouTube-kanaal van NPO Luister. In de serie verkennen Tonneke, Joanita, Lorraine en Mug de snel veranderende moderne samenleving en delen zij hun persoonlijke ervaringen en observaties. In de podcast proberen de vier vriendinnen grip te krijgen op ontwikkelingen die elkaar in hoog tempo opvolgen. Onderwerpen variëren van nieuwe online trends en technologische toepassingen tot alledaagse ergernissen en veranderingen in taalgebruik. De Grannies merken dat niet alleen zij moeite hebben om alles bij te houden, maar dat dit herkenbaar is voor mensen van verschillende leeftijden. Vanuit dat gedeelde gevoel zoeken zij samen met de luisteraar naar overzicht en duiding. De afleveringen bieden ruimte voor persoonlijke anekdotes en gesprekken die regelmatig alle kanten opgaan. Die vrije vorm wordt in goede banen geleid door eindredacteur Jeroen, die structuur aanbrengt en de gesprekken richting geeft. Het resultaat is een mix van herkenbare verhalen, praktische vragen en gezamenlijke pogingen om orde te scheppen in een wereld die steeds complexer lijkt te worden. Een vast onderdeel van de podcast is de helpdesk die door de Grannies wordt geopend en waarvoor luisteraars kunnen vragen insturen. Deze vragen gaan over uiteenlopende onderwerpen, zoals het herkennen van door AI gemaakte muziek, sociale omgangsvormen rond betaalverzoeken, de populariteit van bepaalde vervoersmiddelen en nieuwe begrippen die steeds vaker opduiken. Ook morele en praktische dilemma’s rond technologie en communicatie komen aan bod. De Grannies hebben niet altijd direct een antwoord, maar gaan samen op zoek naar uitleg en inzichten. De Nieuwe Wereld volgens de Grannies verschijnt wekelijks en is vanaf vrijdag 26 december 2026 gratis beschikbaar via de NPO Luister-app. Daarnaast zijn de afleveringen te bekijken op het YouTube-kanaal van NPO Luister. Afbeelding: De Grannies van Amsterdam (foto Omroep MAX)

De Classicnl Top 250 wordt van 27 tot en met 31 december dagelijks uitgezonden vanaf 10:00 uur. Gedurende deze vijf dagen passeren de 250 mooiste klassieke werken de ether, gekozen door de luisteraars van Classicnl. Iedere dag staat volledig in het teken van klassieke muziek, met een gevarieerd aanbod van barok, romantiek, impressionisme en filmmuziek, waardoor luisteraars een muzikale ontdekkingsreis kunnen beleven. Tijdens de uitzending worden zowel grote meesterwerken als geliefde composities gepresenteerd. Vorig jaar bestond de top 10 van de Classicnl Top 250 uit: Antonio Vivaldi – Vier jaargetijden “Herfst”: Allegro: een levendig barokwerk dat de herfst tot leven brengt Johann Sebastian Bach – Matthäus-Passion - Erbarme dich (instr.): een emotioneel instrumentaal deel uit Bachs meesterwerk Edvard Grieg – Peer Gynt Suites: waaronder In de hal van de bergkoning en Morgenstimmung, bekend om hun dramatiek en sfeer Camille Saint‐Saëns – Danse Macabre: spookachtig en ritmisch met theatrale effecten Wolfgang Amadeus Mozart – Requiem: Requiem: indrukwekkend werk voor koor en orkest Antonin Dvorák – Symfonie nr. 9 ’Uit de Nieuwe Wereld’: romantische symfonie met Amerikaanse invloeden Ennio Morricone – Once Upon a Time in the West: spannende en emotionele filmmuziek Charles Aznavour – La Bohème: tijdloos chanson Georg Friedrich Händel – Messiah, “Hallelujah!”: bekend koorwerk uit Händels oratorium Maurice Ravel – Boléro: hypnotiserend meesterwerk met geleidelijke opbouw