Klassement

In de laatste week van de maand oktober 1968 werd bekend dat de leiding van de VPRO had besloten dat een documentaire over Mussert, gemaakt door de cineast Paul Verhoeven, niet uitgezonden mocht worden. Het ging om Anton Adriaan Mussert, een Nederlands politicus en ingenieur die als een van de oprichters leiding gaf aan de Nationaal-Socialistische Beweging in Nederland en in de jaren van de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de nazi's. Men schrapte de uitzending omdat de persoon van Mussert er te gunstig afkwam. Al eerder had de programmaleiding van de VPRO, destijds bestaande uit het lid van het dagelijks bestuur Jan Kassies en het hoofd van de televisiesectie Arie Kleywegt, dat het eigenlijk niet voor uitzending geschikt was. Voor de zekerheid besloten ze er een mening van buitenaf bij te betrekken in de persoon van dr. Lou de Jong, destijds directeur van het Instituut voor Oorlogsdocumentatie. De directie van de VPRO voelde er eventueel wel voor om de film toch uit te zenden, maar dan voorafgegaan door een inleiding van dr. De Jong. Deze gaf echter aan, na het zien van de film, de VPRO-leiding het advies de documentaire niet uit te zenden. In een brief aan Arie Kleywegt lichtte destijds dr. Lou De Jong zijn advies nader toe en wel omdat de persoon van Mussert er toch veel te rooskleurig afkwam. Verhoeven, destijds nog in het begin van zijn loopbaan, had Mussert als normaal mens willen aftekenen zonder daarbij te vermelden, dat de NSB-leider eigenlijk een persoonlijkheidsstoornis had en frequent van overtuiging veranderde. En er waren verder te veel dingen te bewijzen, die allesbehalve op integriteit en idealisme wezen. De Jong stelde destijds dat de interviews in de documentaire, waarin onder meer interviews met voormalige NSB’ers en SS’ers, beslist een misleidend beeld gaven van de persoon Mussert. Zo zou er wel vermeld zijn dat de oud SS’ers naar het oostfront waren vertrokken maar er niets was vermeld over de enorme oorlogsmisdaden die door hen waren gepleegd. Achteraf bleek uit de documentaire totaal niets over het gegeven dat Mussert al voor 1940 zogenaamde landsverraderlijke contacten met de Duitsers had. Ook was er niets op te maken over de hulp bij de joden vervolging die hij en de NSB hadden gegeven. De conclusie destijds van dr. Lou De Jong gaf was dat de Paul Verhoevens Mussert documentaire bij uitzending vele Nederlanders, die de bezetting hadden meegemaakt, diep zouden kwetsen en op de jongeren zeker een misleidende werking zou hebben. Een reactie van de zijde van de zendgemachtigde inzake de documentaire, de VPRO, kon niet uitblijven. Het was het bestuurslid Kassies die stelde dat de VPRO niet twijfelde aan de integriteit van Paul Verhoeven. Reden was vooral volgens de VPRO dat er uit de documentaire allesbehalve sympathie voor de persoon van Mussert toonbaar werd. Wel was er volgens de woordvoerder sprake van het gegeven dat voor Verhoeven te weinig materiaal voorhanden was in archieven en daardoor niet een compleet beeld van Mussert had kunnen tonen. Hans Knot 10 mei 2025

Ik begrijp dat Auke Kok aan een biografie van Mussert bezig is: https://biografieportaal.nl/reportage/auke-kok-werkt-aan-de-biografie-van-nsb-leider-anton-mussert/ Oorspronkelijk gepland voor dit jaar, maar zoiets wil weleens uitlopen. In de bioscoop draait momenteel Quisling, over de Noorse premier die heulde met de nazi's en kort na de oorlog de doodstraf kreeg. Een speelfilm, maar gebaseerd op het dagboek van de pastoor die Quisling in zijn laatste maanden geregeld sprak. Ook al zo fascinerend.

zo ver ik weet niet

Martin, Ben benieuwd naar je antwoord.

Wat een gezeur. AVRO TROS is net zo goed onderdeel van de nationale publieke omroep als de NOS. Dat het om een leden omroep gaat, geen zuil, doet niet ter zake.

Een radiostation uit Sydney heeft maandenlang een door kunstmatige intelligentie gegenereerde presentator ingezet zonder dit aan het publiek te onthullen. Het station CADA, onderdeel van het Australian Radio Network (ARN), liet de dagelijkse show Workdays with Thy van november 2024 tot mei 2025 presenteren door een virtuele DJ genaamd Thy. Gedurende vier uur per dag introduceerde ze muziek en verzorgde ze commentaar, zonder dat luisteraars wisten dat ze naar een AI-stem luisterden. De digitale presentator Thy werd ontwikkeld met technologie van ElevenLabs, een Amerikaans bedrijf dat gespecialiseerd is in stemklonen. De stem van Thy was gebaseerd op een echte medewerkster uit de financiële afdeling van ARN. Zowel op de website van CADA als in de promotiecampagnes werd Thy voorgesteld als een echte persoonlijkheid, zonder enige vermelding dat het om een AI ging. Vragen over de identiteit van Thy begonnen te circuleren toen schrijfster Stephanie Coombes in een blogpost stelde dat er geen biografische informatie of online aanwezigheid van de presentatrice te vinden was. Ze vroeg zich af wie Thy was en waarom er nergens aanvullende gegevens over haar te vinden waren. Audio-analyses wezen vervolgens op identieke uitspraakpatronen over meerdere uitzendingen heen, wat het vermoeden versterkte dat er geen menselijke spreker aan het werk was. Uiteindelijk gaf ARN toe dat het ging om een proefproject met kunstmatige intelligentie, bedoeld om de mogelijkheden van deze technologie in de radiowereld te verkennen. In een inmiddels verwijderde LinkedIn-post beschreef een projectleider van ARN de virtuele DJ als “geen microfoon, geen studio, alleen code en vibes”. Hoewel het gebruik van AI in de Australische radiosector momenteel niet specifiek gereguleerd is, leidde de onthulling tot stevige kritiek. Vooral het gebrek aan transparantie wordt als problematisch ervaren. Stemacteurs en mediaprofessionals wijzen erop dat luisteraars recht hebben op eerlijke informatie over wie of wat er op de radio te horen is. Thy bleek in maart 2025 zo’n 72.000 luisteraars per dag te trekken. Ondanks de controverse geeft ARN aan waardevolle inzichten te hebben opgedaan met het experiment. Tegelijkertijd wordt het voorval gezien als teken dat duidelijke richtlijnen nodig zijn voor het inzetten van AI in de media. CADA staat niet alleen in deze trend; andere stations zoals Disrupt Radio in Melbourne maken ook gebruik van AI-presentatoren, zij het met open communicatie daarover. De inzet van AI in de radiowereld roept bredere vragen op over authenticiteit, ethiek en de toekomst van menselijke arbeid in de media-industrie. Het geval van DJ Thy laat zien hoe technologie ongemerkt een centrale rol kan spelen in het dagelijkse mediagebruik, zelfs zonder dat het publiek het doorheeft.