Frits Spits neemt afscheid van De Taalstaat met bijzonder eerbetoon

Frits Spits heeft zaterdag zijn laatste uitzending van De Taalstaat op NPO Radio 1 gepresenteerd. Met het beëindigen van het programma komt een lange periode van radiowerk tot een einde. De 77-jarige radiomaker, die de naam Ritmeester draagt, gaf aan dat het moment om te stoppen voortkwam uit een persoonlijke overtuiging. Tijdens de afscheidsuitzending waren familieleden, vrienden en collega’s aanwezig om dit moment bij te wonen.

Aan het begin van het programma richtte Spits zich tot de luisteraars met woorden van dank. Hij benadrukte de hechte band die in de loop der jaren was ontstaan en gaf aan hoeveel inspiratie hij uit het publiek had gehaald. De wisselwerking met de luisteraars speelde volgens hem een belangrijke rol in de manier waarop hij het programma maakte. Hij beschreef hoe hij zich tijdens de uitzendingen een beeld vormde van luisteraars die meeleefden, reageerden en soms kritisch waren op zijn vragen.

De Taalstaat stond jarenlang in het teken van taal, literatuur en het gesprek daarover. In de laatste aflevering werd teruggeblikt op die centrale rol, waarbij ook muziek een plaats kreeg. Acda en De Munnik, die eerder de tune van het programma verzorgden, waren muzikaal betrokken bij het afscheid.

Na afloop van de uitzending werd Spits verrast met een gouden leeslint en een bijbehorende ere-pin. Deze onderscheiding, voorzien van een pin ingelegd met echt goud, draagt de tekst Wie leest, heeft een goed verhaal. Het eerbetoon is tot stand gekomen vanuit de boekenwereld en is bedoeld als erkenning voor zijn langdurige inzet voor verhalen, taal en lezen binnen de radioprogrammering.

Volgens Tamar van Gelder van de Leescoalitie reikte de betekenis van het werk van Spits verder dan het maken van radio alleen. Door zijn aandacht voor taal en zijn manier van luisteren liet hij zien hoe lezen bijdraagt aan verdieping van denken en het voeren van gesprekken. Daarmee leverde hij volgens haar een waardevolle bijdrage aan iedereen die zich inzet voor een lezende samenleving.

Ook Eveline Aendekerk, directeur van stichting CPNB, onderstreepte de invloed van Spits op meerdere generaties luisteraars. Zij gaf aan dat hij hen heeft laten ervaren hoe veelzijdig en rijk de Nederlandse taal is. Met zijn vertrek wordt volgens haar afscheid genomen van een stem die lange tijd herkenbaar was binnen het medialandschap. Spits wist boeken en schrijvers dicht bij het publiek te brengen en maakte aandacht voor lezen onderdeel van het dagelijks leven.

Het initiatief voor het gouden leeslint kwam van de Leescoalitie, een samenwerkingsverband van organisaties die zich richten op lezen en geletterdheid in Nederland. Binnen dit netwerk werken onder meer de CPNB, het Literatuurmuseum, KB/de Nationale Bibliotheek, het Nederlandse Letterenfonds, Stichting Lezen, de Taalunie en de Vereniging van Openbare Bibliotheken samen. Met het eerbetoon brachten zij gezamenlijk hun waardering tot uitdrukking voor de langdurige invloed van Frits Spits op de aandacht voor taal en literatuur via de radio.

Afbeelding: Frits Spits (foto KRO-NCRV/NPO Radio 1)