Spring naar bijdragen

Column Hans Knot: December 1965


hans knot

2669 weergaven

Terug in de tijd en herinneringen ophalen aan het jaar 1965. Nederland kende toen sinds enkele maanden een derde radiostation – Hilversum 3 - dat gevuld werd met programma’s verzorgd door de publieke omroeporganisaties, destijds ook wel vaak ‘de zuilen’ genoemd. Nog lang niet 24 uur per etmaal en alleen met uitzendingen via de FM. Het station diende nog goed in de markt te worden gezet.

 

Tegelijkertijd was daar een aantal zeezenders dat veelvuldig door de Nederlanders, vooral de jongeren, werd beluisterd. Te denken valt aan Radio Veronica, Radio Caroline en Radio London. Op 15 december 1965 werden de namen bekend gemaakt van de beste Nederlandse en buitenlandse deejays. Voor Nederland stond op nummer 1 Joost de Draaijer van Radio Veronica met op plaats 2 Herman Stok van de VARA en op plaats 3 Jos Brink, die voor de NCRV programma’s maakte.

 

De beste buitenlandse deejays waren te vinden in Duitsland en op zee met op nummer 1 Chris Howland en met Dave Dennis (Radio London) op 2 gevolgd door Tony Blackburn (Radio Caroline). De hitlijst van de deejays had tot gevolg dat in de kranten van de Gemeenschappelijke Persdienst er zo het een en ander werd geschreven hoe radio in 1965 gemaakt kon worden. Men stelde direct dat er eigenlijk geen vergelijking mocht worden gemaakt tussen de Nederlandse deejays met hun collega’s in het buitenland.

 

Men haalde aan dat er een verschil was tussen samenstellers van radioprogramma’s die hun teksten lieten voorlezen door omroepers terwijl er ook presentatoren waren die hun eigen teksten schreven en via de microfoon brachten. De ouderwetse manier van radio maken. De schrijver van het artikel vond dat de laatste categorie behoorde tot de echte deejays. Hij voegde eraan toe dat in het buitenland, lees op de zendschepen, de deejays zelf in de studio achter de knoppen zaten, terwijl in Hilversum – het metropool van de Nederlandse zuilenradio – de deejays afhankelijk waren van de technici.

 

De schrijver van het GPD-artikel vervolgde met de conclusie: ‘het beroep platendraaier en -bespreker lijkt velen aanlokkelijk, al is het dan alleen maar om de onafzienbare discotheek, die zo denkt men tenminste, deze mensen tot hun beschikking hebben. Beatles te kust en te keur, country and western, Dave Berry's, Trea's, Shirley's en Willekes voor de zoete uurtjes en muziekjes van Eartha Kitt voor het late uur — voor velen lijkt zoiets het toppunt van verrukking.’

 

Volgens de journalist was het een eis dat iedere goede deejay een enorme platencollectie had naast een fabelachtige repertoirekennis. Maar toch kwam het merendeel van de gedraaide muziek bij de omroepen uit de discotheek van de Nederlandse Radio Unie (NRU), zoals het overkoepelende orgaan destijds heette. Door deze dienst werd heel goed in de gaten gehouden wat er zoal op de toenmalige platenmarkt leverbaar was en werd praktisch alles aangeschaft.

 

Op Hilversum 1 en 2 werd er dagelijks rond de 10 uur aan muziek uitgezonden. Bij Hilversum 3 lag het aantal eind 1965 op rond de 8 uur. Radio Veronica, uitzendend vanaf zee, had al danig de muziekkeuze verlegd richting de jeugd en het onderzoek stelde dat bij Veronica op de 192 gemiddeld 7 uur per dag werd besteed aan de popmuziek.

 

De betreffende journalist had zo ook zijn contacten bij de platenmaatschappijen aangewend om van die zijde enig commentaar te krijgen. Het hoofd van de afdeling artists relations – ja het gebruik van Engelstalige woorden sloop toen ook al de Nederlandse kranten binnen - stelde desgevraagd: “Wij attenderen de deejays regelmatig op het nieuwe materiaal van eigen bodem en op wat er in het buitenland interessant is. De deejays op hun beurt zoeken ook vaak contact met ons. Zij informeren bij ons vaak wanneer een buitenlandse hit nu ook in ons land uitgebracht gaat worden. Ze halen je haast je nieuwe plaatjes onder je vingers vandaan: hebben we vrijdags iets nieuws, dan willen zij het zaterdags al hebben — iets dat wij niet stimuleren: je creëert dan een bepaalde vraag waaraan wij nog niet meteen kunnen voldoen.”

 

Vijf belangrijke punten waren er destijds die de verkoop van een plaat mogelijk konden bevorderen: de stimulerende verkoop via

vertegenwoordigers, het plaatsen van advertenties, vrije publiciteit, een optreden op de tv en de zogenaamde radio plugging. Onder dit laatste verstond men het erin stampen van een bepaalde song, zoals vooral bij Radio Veronica gebeurde. Hierbij was het natuurlijk van groot belang dat deejays onder indruk kwamen van een bepaald nieuw product.

 

Overigens ging het hier in Nederland volgens de journalist van de GPD er keurig aan toe. Omkoping van deejays kwam in het buitenland regelmatig voor, maar dat behoorde hier tot de onmogelijkheden. Het was volgens hem in Nederland trouwens ook niet gebruikelijk dat, zoals buiten de grenzen nog wel eens het geval was (bijvoorbeeld bij Don Camillo in Luxemburg), deejays tevens geïnteresseerd waren in het zelf oprichten van muziekuitgeverijen.

 

Dat zou namelijk in de hand kunnen werken, dat er dan voornamelijk nummers uit de eigen uitgeverij gedraaid zouden worden. Alleen Joost de Draaijer had destijds een eigen muziekuitgeverij. Maar het zou nog enkele jaren duren dat dit problemen voor hem zou geven. Wel waren er voor deejays en programmasamenstellers soms merkwaardige moeilijkheden.

 

Zo werd een tekst als ‘aan jou heb ik alles te danken’ verboden te draaien bij de NCRV op de radio daar de directie van mening was dat dit niet het geval kon zijn daar de luisteraar alles te danken had aan God. Uiteraard waren dubieuze woorden taboe. Luister maar eens naar de tekst van ‘Shame and Scandell in the family’ en je begrijpt dat een dergelijke song ook niet paste in de programmering van deze omroeporganisatie. Op een bekrompen manier, en niet alleen bij de NCRV, werd erop gelet dat vooral geen bespottende songs de radio zouden halen. De tijd stond even stil in december 1965.

 

  • Vind ik leuk 2

10 Opmerkingen


Aanbevolen antwoorden

" Nederland kende toen sinds enkele maanden een derde radiostation – Hilversum 3 - dat gevuld werd met programma’s verzorgd door de publieke omroeporganisaties, destijds ook wel vaak ‘de zuilen’ genoemd. Nog lang niet 24 uur per etmaal en alleen met uitzendingen via de 240 meter middengolf."

 

Die fout wordt wel meer gemaakt.

Hilversum 3 begon op alleen FM. Luister maar eens naar de openingsuitzending waarin gesproken wordt over de opening van het derde FM net.

 

Uit    De moeilijke eerste weken van Hilv 3.

 

http://www.hansknot.com/features/De moeilijke eerste weken van Hilversum 3.pdf

 

"Tijdens de eerste maanden bleken de uitzendingen alleen via de FM-frequenties beschikbaar en volgens het ministerie van CRM kon het enkele maanden duren voordat ook de middengolf, via de 240 meter, geactiveerd werd."

 

Omdat vooral in het westen bijna iedereen naar de MG luisterde kwam er na Kamervragen de MG bij. Met Hongarije was snel een bilaterale overeenkomst over gebruik van 1250 / 240. gesloten In de zomer tot 18.00, winter tot maar 16.00 uur. Dat betekende dat de laatste 2 uur door veel mensen in de winter niet meer gehoord kon worden. Overigens stoorde de Hongaar ook s ochtends behoorlijk. De zender was maar 10 kW. (Vergelijk H 1 en 2 elk 120 kW)

In het Noorden, oosten en zuiden werd na 18.00 uur op het 3e FM net een regionaal programma uitgezonden (RONO en ROZ)

Link naar opmerking
12 uur geleden zei Robin Westhof:

 

Vandaar de bijnaam 'dorpszender'.

Ik denk eerder dat die naam (dorpszender) afkomstig is vanwege de site in Jaarsveld, een dorpje in de buurt van Lopik.

 

Rob V.

Link naar opmerking
6 minuten geleden zei Rob Veld:

Ik denk eerder dat die naam (dorpszender) afkomstig is vanwege de site in Jaarsveld, een dorpje in de buurt van Lopik

 

Maar het kan ook slaan op het relatief lage vermogen van H 3.

 

Uit het boek van Bob Noakes: Last Of The Pirates.

 

""Much to the chagrin of Hilversum 3, the Dutch national music station which broadcast with  a medium-wave power of only ten kilowatts and was referred to in the business as the 'village station'.

Radio Mi Amigo broadcast on a full fifty kilowatts and was better received than Hilversum 3 in many parts of the country.

(bladzijde 148/149)

 

"Popstation Hilversum 3 stond in de radiowereld ooit bekend als 'dorpszender' vanwege zijn zwakke zendvermogen."

 

http://freewave-media-magazine.nl/wp-content/uploads/2016/11/Freewave-467.pdf

Link naar opmerking
8 uur geleden zei Rob Veld:

Ik denk eerder dat die naam (dorpszender) afkomstig is vanwege de site in Jaarsveld, een dorpje in de buurt van Lopik.

 

Rob V.

Van 1965 tot 1970. Toen werd  de 80 meter mast in Lopik, gebruikt, die als reserve stond voor 746 en 1007. 

Die mast in Lopik is 4 sept 2015 gesloopt.

Link naar opmerking
7 uur geleden zei Robin Westhof:

 

Maar het kan ook slaan op het relatief lage vermogen van H 3.

 

Uit het boek van Bob Noakes: Last Of The Pirates.

 

""Much to the chagrin of Hilversum 3, the Dutch national music station which broadcast with  a medium-wave power of only ten kilowatts and was referred to in the business as the 'village station'. 

Radio Mi Amigo broadcast on a full fifty kilowatts and was better received than Hilversum 3 in many parts of the country.

(bladzijde 148/149)

 

"Popstation Hilversum 3 stond in de radiowereld ooit bekend als 'dorpszender' vanwege zijn zwakke zendvermogen."

 

http://freewave-media-magazine.nl/wp-content/uploads/2016/11/Freewave-467.pdf

Dat is wel een erg vrije vertaling ..........

"Tot groot ongenoegen van Hilversum 3, de Nederlandse muziekzender, die in de middengolf uitzond met een vermogen van slechts 10 kilowatt en in de radiowereld het dorp station werd genoemd".

 

Vandaar mijn twijfel of de bijnaam op het bereik (gekoppeld aan vermogen) slaat.

 

Rob V.

Link naar opmerking
Op 23-12-2018 om 13:57 zei Rob Veld:

Ik denk eerder dat die naam (dorpszender) afkomstig is vanwege de site in Jaarsveld, een dorpje in de buurt van Lopik.

 

Rob V.

Jaarsveld is nu onderdeel van Lopik (zelf ook een dorp of een reeks dorpen)

Maar weet iemand waar die mast precies stond, ik kan dat nergens vinden.

Op 22-12-2018 om 23:59 zei Robin Westhof:

 

Vandaar de bijnaam 'dorpszender'.

Toch kon ik m op een zakradiootje in de Achterhoek goed ontvangen. Veronica 192 was daar heel zwak.

Link naar opmerking
4 uur geleden zei ruudam:

Toch kon ik m op een zakradiootje in de Achterhoek goed ontvangen. Veronica 192 was daar heel zwak.

 

 De top (zenders) qua ontvangst (sterkte) bij mij (1974) overdag in het westen van Nederland.

 

1  Mi Amigo ( Caroline)

2  RNI

3  Veronica 538

4  Hilversum 1/2

5  Hilversum 3

6  BRT

7  RTBF

8  Atlantis.

9  BBC Radio One

10 Luxembourg*

 

*  Tijdens goede skywave avond/nacht betere signaalsterkte dan RNI en Caroline.

 

 

Link naar opmerking

In 74 was het ook in de A-hoek  beter, met Veronica op 538, RNI en Caroline waren redelijk tot goed, wel storing s avonds.

Atlantis was wel erg zwak en werd ook overdag veel gestoord door piraten. Was in de laatste week aug 74 wel de beste (eng).

 

Luxy was s avonds kei hard. Overdag redelijk, 49 m was beter. 

RNI ook vaak op 49 m, zat geen vervorming in.

 

In de winter was BBC R1 op 247 s ochtends goed.

 

Je vermeldt niet welke BRT en RTBF  Ik neem aan 620 en 926 kHz

Link naar opmerking
3 uur geleden zei ruudam:

Luxy was s avonds kei hard. Overdag redelijk, 49 m was beter. 

 

Lux op 49 m kwam in het westen prima door met mooie modulatie.

 

3 uur geleden zei ruudam:

RNI ook vaak op 49 m, zat geen vervorming in.

 

Hier matig omdat ik te dichtbij zat.

 

3 uur geleden zei ruudam:

Je vermeldt niet welke BRT en RTBF  Ik neem aan 620 en 926 kHz

 

De  Franstalige laag in de band en de  Vlaamstalige midden in de band.

Link naar opmerking
Gast
Een opmerking toevoegen...

×   Plakken als rijke tekst.   Opmaak herstellen

  Er zijn maximaal 75 emoji toegestaan.

×   Je link is automatisch geïntegreerd.   In plaats daarvan als link tonen

×   Je voorgaande bijdrage is hersteld.   Tekstverwerker leegmaken

×   Je kunt afbeeldingen niet direct plakken. Upload of voeg afbeeldingen in vanaf URL.

Laden...


×
×
  • Nieuwe aanmaken...

Belangrijke informatie

Door gebruik te maken van deze website ga je akkoord met Gebruiksvoorwaarden, Privacybeleid en Richtlijnen.