Spring naar bijdragen

Column Hans Knot: Ontwikkelingen in 1959 binnen televisie in Nederland


hans knot

3375 weergaven

Nostalgisch terugblikken is vaak op het gebied van radio, amusement en soms ook op het gebied van de televisie. Als we heden ten dage het grote televisiescherm aanzetten en de afstandsbediening pakken dan is er een enorm scala aan aanbod waarbij het voor velen verslavend kan zijn. In mijn geval is het tegenovergestelde het geval want verder dan eenmaal per dag het Journaal en eenmaal per week een sportprogramma, om mijn eigen favoriete voetbalploeg te kunnen zien, kom ik niet.

 

Nee dan was het in 1959 wel heel anders. Een televisie was een klein met hout omsloten beeldscherm waarbij je het vaak rollende beeld met regelmaat met een knopje, dat zich aan de achterkant van het toestel bevond, diende bij te stellen. Het aanbod aan programma’s was gering wat ook voor het aantal uitzenduren gold. Probeer het maar eens uit te leggen aan de jeugdigen van nu. Die hebben vooral aandacht voor alles wat hun private telefoonschermpje brengt; een geval van superbe overdaad.

 

105b15fa6263ccf1e4bd8e1ba2b1ff38.jpg.2fc5139cd163b66d1a33b62d9d19c536.jpgZin in nog meer gegevens hoe het in 1959, let wel zestig jaar geleden, in televisieland was? De NTS, Nederlandse Televisie Stichting, was eindverantwoordelijke voor wat er op de Nederlandse televisie werd gebracht en dat via slechts één televisienet. In een jaarverslag werd het wel duidelijk dat men binnen de NTS tevreden was over de snelle ontwikkeling van het medium. Het aantal televisietoestellen dat in 1959 was aangeschaft was ruim 200.000, waarmee er op dat moment in Nederland 584.760 gezinnen een toestel hadden. Er was totaal geen sprake van meer dan één toestel in een gezin. Het was een kwestie van een televisietoestel op een tafeltje of kast in de hoek van de kamer, gordijnen  dicht en een klein lampje aan en kijken maar naar de zwart wit beelden die de huiskamer binnen kwamen. Waarschuwingen dat die manier van kijken slecht voor de ogen waren werden in de wind geslagen.

 

Het verzorgen van de televisieprogramma’s, met inbegrip van personeelskosten van de NTS en de omroepen, de investeringen aan apparatuur en uitzendkosten lagen dat jaar rond de 15 miljoen gulden. Per week was het mogelijk in Nederland gemiddeld 18 uur naar de televisie te kijken, meer programma-uren waren er gewoon niet. Een rekensommetje leverde het gegeven dat een gemiddeld programma-uur rond de 16.000 gulden kostte. Uiteraard was het ene programma veel goedkoper dan de andere.

 

radiogid2_edited.thumb.jpg.ab632505cc6212989313293440aa9da6.jpgIn het jaar 1959 breidde het personeel van de NTS uit van 240 naar 313 personen. Van de totale zendtijd werd 42,5% door de NTS verzorgd, de omroepverenigingen brachten tezamen 55,5%  en de kerkgenootschappen brachten 1,5% aan programma’s. Trouwens werd er in dat jaar ook goed gebruik gemaakt van de mogelijke Eurovisie-uitwisselingen. 22% van de NTS zendtijd behoorde tot de categorie van Eurovisie uitwisselingen.

 

De directie van de NTS zag ook al in de toekomst want men kondigde aan er naar te streven in 1963 een aanbod van 30 programma-uren per week te kunnen brengen. Ook wilde men op korte termijn bouwplannen maken voor een modern studiocomplex in Hilversum zodat de noodvoorzieningen in Bussum konden worden verlaten. Inmiddels was al een oud fabrieksgebouw in Hilversum als eerste omroepgebouw in gebruik genomen. Speciaal voor decorbouw en rekwisietenopslag was het heringericht en stonden er onder meer 14 grote houtbewerkingsmachines.

 

En toch stond de radio aan in vele gezinnen op Oudejaarsavond en werd de programmering van die avond via Hilversum 1 en Hilversum 2 beluisterd dat werd aangeleverd door de AVRO, KRO, NCRV en de VARA. En omdat het Oudejaarsavond was en Nieuwjaarsnacht volgde werd er zelfs tot 2 uur in de nacht uitgezonden, iets wat uniek was voor die tijd. Maar ik kan mijzelf niet herinneren of ik, tien jaar destijds, de betreffende jaarwisseling bewust heb meegemaakt.

 

Hans Knot, 1 juni 2019

  • Vind ik leuk 3

17 Opmerkingen


Aanbevolen antwoorden

Als kind vond ik de radio al fascinerend. Een herinnering is mij altijd bijgebleven en achteraf was dat het programma "De Draaikolk' met Pietje Vitamine op Radio Veronica. Het lijkt een cliché, maar de eerste televisiebeelden werden bekeken bij de buren want die hadden als eerste van de straat een televisietoestel. Het was bijna elke woensdagmiddag een feest. Later kregen we zelf een tv. Kinderprogramma's die gebracht werden op een soort poppenkastmanier met poppen aan touwtjes. Eenvoudig maar toch wel bijzonder en erg spannend. Je had toen nog van die kinderuurtjes. Daar bleef je dan wel eens voor thuis. Tegenwoordig ligt dat heel anders, maar voor het merendeel had je toen gewoon geen tijd om televisie te kijken want je was altijd buiten aan het spelen of op avontuur. Op oudejaarsavond  kwamen de bordspelen te voorschijn, maar die traditie verdween toen de televisie betere programma's bracht. De Eurovisie-tune. Wanneer die klonk, dan stond er vast wel iets groots te gebeuren. Tegenwoordig hoor je hem niet zo vaak meer, ik denk alleen nog bij het Eurovisie songfestival.

Link naar opmerking
8 uur geleden zei cdb:

 

Ik ga er van uit dat je in 59 in Groningen woonde.

Dan is toch een belangrijk feit dat in 59 de zendtoren Smilde werd opgeleverd en er in Groningen TV kon worden gekeken. Was de Duitse TV niet eerder te ontvangen?

 

In 59 was het Lopik bereik beperkt, de mast was maar 200 meter hoog, pas in 1960 was de 350 meter mast er.

Link naar opmerking
20 uur geleden zei hans knot:

ja Ruud vanaf de begindagen van de toren stond het kastje er. En NDR werd via Aurich ontvangen

 

Ah Aurich, kan 2. Had je een nog grotere antenne voor nodig dan Lopik kan 4.

Overigens kwam de nieuwe hoge mast in Lopik pas in 1961 in gebruik. De steunzenders waren eerder aan de beurt, meestal 1959.

Link naar opmerking

het ging op de achterkant van de Nederland 1 antenne, die draaide je bij. Stond er een bij het valluik te draaien, kreeg mededelingen van iemand die op de overloop trap 2 stond die weer instructies hoorde vanuit de woonkamer

 

Link naar opmerking
Op 1-6-2019 om 13:05 zei hans knot:

haha coco en de vliegende knorrepot 

haha coco en de vliegende knorrepot

Dappere Dodo begon en eindigde echt met een poppenkast

Dappere Dodo poppenmkast.png

  • Vind ik leuk 2
  • Bedankt 1
Link naar opmerking

Was wel een grote zaak dat Radiohuis, 5 vestigingen in A'dam.

De uitzendingen waren vrij mager, paar uur per week, veel dagen niets. 

Vanwege allerlei bezwaren van dominees , pastoors en andere fatsoensrakkers mocht er niet te veel verstrooiing zijn want dat leidde maar tot vervlakking.

De NTS had toen makkelijk de zendtijd vol kunnen krijgen met buitenlandse amusements series.

Samen met de hoge prijs voor een toestel (en dat maar in een deel van NL ontvangst mogelijk was) zal de stormloop aardig ingedamd hebben.

 

Op Aruba kregen we in 1963 eigen TV: TeleAruba canal djez tres (13).

Avond aan avond Amerikaanse series (zonder ondertiteling), zeker 80 a 90  % amusement. Binnen afzienbare tijd had het grootste deel vd bevolking (60.000) een TV in huis. Ontvangst was makkelijk op het hele eiland met binnen antenne.

Link naar opmerking

Die 5 vestigingen kloppen, op de Javastraat na, dat filiaal is gewoon gesloten, zijn alle andere gebouwen tegen de vlakte gegooid, waarbij er voor de vestigingen Vijzelstraat( in de Vijzelflat) tot in de jaren 80 een rechtszaak is gevoerd, die uiteindelijk nog gewonnen is ook.
In 2003 is ons bedrijf van naam veranderd( we waren toen internationaal bezig, en de naam Centraal Radiohuis was voor onze partners bijna niet uit te spreken), en met die naam, Sonel, wat een Franse afkorting is van "Nederlands bedrijf", naar UIthoorn verhuisd vanwege de bouw van de NZ- metrolijn in Amsterdam, waardoor het pand aan de Scheldestraat 11 bijna een half jaar onbruikbaar was. We hebben toen het pand van de voormalige ITT-importeur in Uithoorn overgenomen. Later zijn we in Uithoorn nog een keertje verhuisd, en zitten nu in het pand van de voormalige elektriciteitscentrale van het buurtschap Thamen.

Voor mijn vader, die in die tijd bij het bedrijf werkte( hij nam het in 1978 over) was het wel grappig om deze advertentie weer eens te zien.

Link naar opmerking

Mijn vader(Bas Niewenhuis) werkte in de jaren '50 bij het Centraal Radiohuis aan de Javastraat.

Mijn moeder liep vrijwel elke dag van de Haarlemmerdijk, met mij in de kinderwagen daar naar toe en weer terug.

Zelf kan ik mij daar niets van herinneren, maar op verjaardagen werd daar nog over gesproken.

Ik meen dat Dhr J. Eweg Jr de eigenaar was.

 

Robert Niewenhuis

 

Link naar opmerking

Later is jouw vader volgens mij bij Stok in de Kinkerstraat gaan werken, Robert? Daar heeft mijn vader, Anton Goedhart, ook gewerkt van 1958 tot ergens in de jaren zestig. Mijn vader is in juli 1999 overleden. Ik vroeg me af of jouw vader nog leeft.

Link naar opmerking

TV? Als kind verslaafd naar het kijken van testbeelden.

Vooral de Nederlandse waren spannend.

Je zag het beeld bewegen, en af en toe een hand zwaaien of er iemand achterlangs lopen.

Mijn moeder dacht dat ik aan het fantaseren was, maar zag het ook toen ze er voor ging zitten.

Verder als pipo de clown kom ik niet met mijn herinneringen bij de Nederlandse TV.

Er was voor kinderen toch nooit wat op dit in tegenstelling tot de Duitse TV.

Elke middag was er TV, en elke middag keek ik er naar, daar is de Duitse taal met de paplepel ingegoten als 2e taal.

 

Theo

 

bewerkt door radio tpot
Link naar opmerking

De woensdag en zaterdag middagen waren het interessantst. Okkie Trooi en Swiebertje zitten nog in mijn geheugen. Flip de Tovenaar kan ik me ook nog vaag herinneren. Maar ook de western Rawhide. Met natuurlijk het "theme" van Frankie Laine. Meer herinneringen: Tanja Koen, Hannie Lips en Ageeth Scherphuis.

Wie herinnert zich nog Comedy Capers, Huckle Berry Hound en Flintstones?

Prachtige herinneringen!

 

Rob V.

bewerkt door Rob Veld
Link naar opmerking
Gast
Een opmerking toevoegen...

×   Plakken als rijke tekst.   Opmaak herstellen

  Er zijn maximaal 75 emoji toegestaan.

×   Je link is automatisch geïntegreerd.   In plaats daarvan als link tonen

×   Je voorgaande bijdrage is hersteld.   Tekstverwerker leegmaken

×   Je kunt afbeeldingen niet direct plakken. Upload of voeg afbeeldingen in vanaf URL.

Laden...


×
×
  • Nieuwe aanmaken...

Belangrijke informatie

Door gebruik te maken van deze website ga je akkoord met Gebruiksvoorwaarden, Privacybeleid en Richtlijnen.